Başkasına kitap okumak, sultanlar, krallar ve devlet yöneticileri yönünden köklü bir gelenektir.Meşgul insanlar yani meşguliyeti çok olanlar, oturup kitap okumaya fırsat bulamazlar. Ama bunun da çaresi bulunmuştur: Başkasına kitap okutmak.. Böylece başkasının ağzından kitapta yazılanlar hakkında malumat sahibi olunur. Konusuna göre kitabı okuyandan o konuyu dinleyenler, bilgi sahibi olurlar. 

Tarih  kitaplarının yazdığı kadarıyla; biz Türklerin kendisini ve oğlunu pek sevmediğimizi Emevi Sultanı Muaviye, bu işin en hızlılarındandır. Muaviye’nin  gecede birer saat ara ile okunan 2-3 kitabı okuyan  

şahıstan dinlediği, her konuda bilgi sahibi olduğu, Sankritçe’den Grekçe’ye kadar onlarca okunmuş kitap konusu dinlediği rivayet edilir. 

Osmanlı Sultaları da okuyuculardan, çok kitap konusu dinlemiştir. Mesela 4. Murat,sarayda okuyucu tarafından okunan çok kitap metni dinlemiş, bir çok konuda malumat  sahibi  olmuştur.4.Murat’ın  daha ziyade tarih kitabı  okuttuğu,bilhassa, dedeleri Fatih,Yavuz  ve Kanuni devirlerini anlatan  kitapları tercih ettiği, tarih kitaplarında yazar. 

Tarihi kayıtlarda 2.Abdulhamit’in de kitap okuttuğu fakat, okuyucusundan kitabı yatağa girdiği zaman dinlediği rivayet edilir.Yalnız O, okunmuş kitabı değil, kitabı bizzat okuyandan dinlerdi. Abdulhamit dönmemi vezirlerinden Tahsin Paşa, anılarında; ”padişah, akşam yatağa uzanır, okuyucu karavanın arkasından, kitap okur, biraz sonra padişahın  uyuduğunu fark edince kitabı elinden bırakırdı” diyor. 

Böyle kitap okumanın veya dinlemenin doğru ve faydalı olmadığı kanısındayım. Burada sanki uyku getirmek için kitap okunmuş gibi oluyor. Yatarak kitap okumak veya okutmak, uykuya ninni gibi algılanır. 

Kitap ve kitap okumak konusunda eski toplumlardan en ileri olanlar, Endülüs Emevileridir. Özellikle Sultan 2.Hakem dönemi  kitap okumacılığının en parlak devridir. Endülüs’te o devirde okuma yazma oranı % 80 civarında idi. Sultan 2.Hakem’in evinde ve Sarayındaki kitaplarının  toplamının   450 bin civarında olduğu, sadece kitaplarının  fihristinin ise  45 cilt olduğu söylenir. O devirde Endülüs’te herkes kitap okur ve  okuma yazma bilirken, diğer Hristiyan devletlerde  okuma ve yazmayı sadece ruhban sınıfı ve devlet dairelerinde  çalışanlar bilirdi. 

Endülüs’te herkes kitap okuma meraklısı idi. Endülüs dışında  bir kitap basılsa, kitabın ünü Kurtuba  veya Granada’ya gelse, kitap kurtları hemen o ülkeye gitmek için yola çıkarlardı. Bazı kaynaklarda bu kitap merakı özendirilerek anlatılmıştır.  

Emel hanım da kitap okumayı sever. Bir çok defa akşam eve geldiğimde okuduğu kitaptan bana parçalar okuduğu veya anlattığı olmuştur.Bugünlerde O, Gülseren Budayıcıoğlu’nun “Madalyonun İç Yüzü” kitabını  okuyor. Kitap, psikolojisi bozuk insanları ve onların tedavi yöntemlerini anlatıyor . 

Kitaptan üç dizi filmi çekilmiş. TV.lerde oynuyor. Birisi cuma günleri, birisi Salı günleri, bir başkası da çarşamba günleri.. Emel hanım bana filmlerde gösterilen  karelerin bazılarının kitapta yazdığı gibi olmadığın söylüyor..Mesela, Masumlar  Apartmanı’nda üç kız kardeş ve hasta babaları var. Han diye bir erkek kardeşleri yok. Ama senaryo  öyle yazılmış. Kırmızı Oda dizisinde Binnur Kaya iyi bir psikoloğu oynuyor. Doğduğun Ev Kaderimdir’ de  ise öfkesini kontrol edemeyen bir adamla evlenen kızın başından geçenler anlatılıyor. İşte biz, kitapta okunanları bir de filmlerle  pekiştiriyoruz yani...

Efendim, nacizane  biz de kitap okumayı severiz. Bir de okuduğum kitapları bu sütunlarda ana hatları ile anlatıyorum. Kritik ediyorum, övüyorum ve konularını özetliyorum. 

Bur süre önce üst üste iki- üç hafta, okuduğum kitaplardan  bahsettim. Tahlil yaptım.Okuduğum kitaplarla ilgili bir yazımı; arkadaşımız ,hemşehrimiz Nail Bey de okumuş.. 

Nail Bey bana diyor ki; ”Valla Sabri Bey !.Siz böyle kitapları okuyun. Ana hatları ile temasının özetini çıkarın. Biz de hazırdan bu özeti okuyarak bilgi sahibi olalım ,kitabı okumuş sayılırız ”dedi. 

Ben de “eskiden yoğun insanların ve sultanların kitap okuyucuları varmış. Bunlara şu kitabı oku,bana anlat denirmiş. Onlar o kitabı  okur özetlerlermiş. Böylece o bilgilerden en azından iki kişi istifade edermiş” ”dedim. 

Bu sefer Nail bana; ”Bu arada bizi Sultan  yerine koydunuz ”diye, mevkisini yükselttiğim için teşekkür etti. 

Evet. Kitap okumaya devam. Siz Sultan olun. Ben okuyuculuktan memnunum. Okumanın kölesi bile olurum. Yeter ki, okunan kitap olsun.      

Kitap okuyacak bol zamanlarınız olması dileğiyle.. 

                               -------------------------------------------------------------------- 

Not: Babamın vefatı nedeniyle; Fethiye’deki ve Çaykenarı köyündeki  evlerimizin bahçesindeki taziye  

         yerine bizzat gelerek, telefonlarla  ve mesajlarla acımızı paylaşan dostlara selam olsun.