Ankara savaşının kaybedilmesiyle beraber Osmanlı devletinin Timur tarafından parçalanması, Bizans’ın yarım asır daha yaşamasına yardım etti, demiştik. Yalnız burada asıl dikkate şayan olan hadise, Osmanlı devletinin Anadolu’da yıkılıp parçalanmasına rağmen, bunun Balkanlar’daki Hristiyan tebaa üzerinde isyan anlamında bir tepkiye yol açmaması ve bu coğrafyada sükûnetin devem etmiş olmasıdır. Bu durum, Osmanlı idaresinin diğer komşu devletlere nazarın daha âdil olduğunun açık bir göstergesidir.

BİZANS ÖCE EMİR SÜLEYMAN’I ELE ALIYOR

*Büyük şehzade Emir Süleyman, Ankara muharebesinin kaybedildiğini görüp kaçtıktan sonra Gelibolu’ya gitmişti. İmparator Manuel,  Ankara’da Yıldırım Bayezid’in mağlubiyetini duyunca, İstanbul muhasarasını kaldırmak için yardım aradığı Avrupa’dan dönerek Emir Süleyman Çelebi ile Gelibolu andlaşmasını (1403) yaptı ve Evrenuz Bey’in itirazlarına rağmen bir hayli yer Bizans’a terkedildi. Küçük kardeşi (Kasım) veya oğlu olan Orhan imparatora rehin bırakıldı. Birbirleriyle uğraşan şehzadeler, imparatorun yardımıyla ve tabii bir takım tavizler vererek Rumeli’ye geçiyorlardı.

*İmparator Manuel,  Mehmed Çelebi’nin önünden kaçarak Yalova üzerinden İstanbul’a gelen İsa Çelebi’yi de, Emir Süleyman’ın isteği üzerine Edirne’ye gönderiyor.

Mehmed Çelebi Bursa ve İznik’i aldıktan sonra hükümdarlığını ilan ediyor ve Gerimiyanoğlu Yakub Bey’e haber göndererek Kardeşi Musa Çelebi’yi istiyor.

*Emir Süleyman, yanına getirttiği İsa Çelebi’yi yardım ederek Bursa üzerine göndermiş, acı ama gerçek Mehmet Çelebi ile İsa arasında, zaman zaman araya İsfendiyar, Aydınoğlu, Saruhan, Menteşe ve Karamanoğlu’nun da girmesiyle çetin mücadeleler olmuştur. En nihayet İsa Çelebi, Eskişehir’de yakalanarak boğulmuş, cesedi Bursa’ya getirilerek babası Yıldırım Bayezid’in türbesine defnedilmiştir.

EMİR SÜLEYMAN ANADOLU’DA

*Edirne’de bulunan Emir Süleyman, İsa Çelebi’yi etkisiz hale getiren Çelebi Mehmed’in kudretini görünce, onu engellemek üzere Anadolu’ya geldi. İki kardeş arasında gene çetin mücadeleler oldu. Mehmed Çelebi Anadolu’da serbest kalmak çaresini aradı ve Musa Çelebi’yi kuvvet vererek Sinop üzerinden Eflâk tarafına yolladı. Musa Çelebi’nin Rumeli’deki faaliyetleri üzerine Emir Süleyman Edirne’ye geri döndü.

*Musa Çelebi kendisine taraftar ve kuvvet toplayarak Emir Süleyman’ın üzerine yürüdü. Eflâk prensi Mirçea, Sırp despotunun kardeşi Vuk ve Bulgar boyarları kendisine  yardım ediyorlardı. Emir Süleyman bunlara karşı imparatorun yardımını temin etti. İki taraf arasında vukua gelen muharebede Sırp kuvvetleri birdenbire Emir Süleyman tarafına geçti, Musa mağlup olarak kaçtı. Süleyman, Musa’yı takip etmedi. Fakat Musa, kendisinin bir daha gelmeyeceğini zanneden Süleyman’a karşı yeni kuvvet ve taraftar topladı. Sofya civarında Süleyman’ın sevkettiği kuvvetleri bozdu ve netice olarak onu (1410) etkisiz hale getirdi. Emir Süleyman’ın hükümdarlığı sekiz yıl yedi ay on gündür.

MUSA ÇELEBİ İSTANBUL’U KUŞATIYOR

*Süleyman Çelebi’yi bertaraf ederek Edirne’ye giren Musa Çelebi, biraderi Çelebi Mehmed’le olan mukavelesine riayet etmeyerek orada hükümdarlığını (1410) ilân etti. Musa Çelebi cesur, gözü pek, faal bir hükümdar olmakla beraber çok sert ve haşin idi. Kendisine karşı Emir Süleyman’a yardım eden Sırp despotunun bazı yerlerini elde etti, Bulgar beyini itaat altına aldı. Musa, Emir Süleyman’ın Bizans’a terk ettiği bazı yerleri geri aldı; Timur hadisesinde babasının başına bela olmasına imparatorun sebep olduğunu düşündüğünden Bizans’la uğraştı, İstanbul’u muhasara etti.

GENE ENTRİKA: ORHAN RUMELİ’YE SALIVERİLİYOR

*İmparator Manuel bu durum üzerine, şehri muhasaradan kurtarmak için Emir Süleyman’ın oğlu Orhan’ı Rumeli’ye salıverdi.  Bizans’ın bu hamlesi karşısında Musa Çelebi muhasarayı kaldırdı ve Orhan’ın üzerine yürüdü. Orhan, Musa önünden kaçarak Selânik yoluyla tekrar İstanbul’a geldi ancak imparator Çelebi Mehmed’le yaptığı anlaşmaya uyarak onu kabul etmedi. Ve nihayet gene bir acı hadise yaşandı, Orhan Bulgaristan’da yakalanarak gözlerine mil çekildi. Geyve Akhisar’ı maişetine tahsis edilerek Bursa’da ikamete tâbi tutuldu. Mehmet Çelebi Bursa’ya her gelişinde Orhan Çelebi’yi getirterek görüşmüştür.

BİZANS KARDEŞ KAVGASINI KÖRÜKLÜYOR

*Orhan hadisesinden sonra Musa Çelebi İstanbul muhasarasını sıkıştırdı. Musa Çelebi’nin şiddetinden korkan ve Osmanlı hanedanı arasındaki saltanat kavgalarından istifade etmek isteyen İmparator Manuel yeni bir hamle daha yaptı. İstanbul’un Musa’nın eline geçmesinden korktu ve ona karşı Çelebi Mehmed’i gemileriyle Rumeli’ye geçirdi. Çelebi Mehmed Musa’ya iki defa mağlup oldu ancak Rumeli’ye üçüncü geçişte (1413) onu etkisiz hale getirdi.

Çelebi Mehmed Rumeli’ye geçişte ve Musa’ya yenildiği her seferinde Manuel’in müzaheretini görmüştü. O da imparatorla olan dostluğuna ve aralarındaki andlaşmalara riayet eylemiştir.

(Gelecek hafta, İmparator Fitneden Geri Durmuyor.)