Kriz yönetimindeki başarısızlığın Kovid-19 sürecinde de görülmesi, devleti salgının kontrolü hususunda çaresiz bıraktı. Sürecin başından beri dikkat edilen ulusal güvenliğe ilişkin kaygılar, tüm kararlarda birinci öncelik olarak görünüyor.

Afganistan’da hükümetle Taliban arasında 10 Mart’ta başlaması planlanan doğrudan müzakerelerde seçim sonuçlarının açıklanmasıyla başlayan tartışma üzerine yaşanan gecikme, barış sürecinin sonraki aşamalarının ne kadar zorlu olacağının bir göstergesi.

Çin, artık sadece söylem düzeyinde kalmayan ve Batı merkezli sisteme meydan okuyan bir alternatif olarak adımlar atıyor ve özellikle ABD tarafından yoğun eleştirilere maruz kalıyor.

Koronavirüs salgını, ulusal, bölgesel ve küresel ölçekteki belirsizliği daha kesifleştirdi. Devlet yapısı, ideolojisi ve dışlayıcı siyasal elit ağı nedeniyle esneklik kabiliyeti düşük olan İran, bu süreci hayli sarsıntılı geçiren devletlerden biri.

İran’ın devlet dışı aktörlerden ve yabancı terörist savaşçılardan yararlanması artık bir devlet politikası haline geldi ve İran elindeki her imkânı da bu amaca hizmet etmesi için kullanmaktan geri durmamakta.

Irak'ta 1 Ekim'den bu yana devam eden gösterilere destek vermeyen Sadr'ın, Süleymani'yi öldürmesinin ardından İran destekli gruplar safında yer alarak göstericileri bastırmaya çalışmasının, reformist söylemini baltalamaya başladığı söylenebilir.

Bugün Afrika Kıtası, sömürge ideolojisi, sömürge sınırları ve sömürge dillerine göre bölünmüş bir durumdadır. Bugünkü sınırlar da büyük oranda 1884-1885 Berlin Konferansı sonrasındaki paylaşıma göre ortaya çıkmıştır.

Toplumu endişeye düşüren ve hakkında net bilginin az olduğu konular asılsız haber salgınlarına uygun bir ortam oluşturabiliyor.

ABD Başkanı Trump'ın açıkladığı sözde barış planı tüm hükümleri ABD ile İsrail arasında kararlaştırılan bir metindir ve Filistinlilerin de bu “teslim anlaşması”nı bütünüyle kabul etmeleri beklenmektedir.

Sözde barış planı, bir yandan başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin Devleti öngörürken, “Birleşik Kudüs’ün İsrail’in ebedi başkenti” olacağını öne sürmektedir. Planın temel amacı, İsrail’in fiili işgalini meşrulaştırmaktır.

ABD ile çıkarlar bazlı “kazan-kazan” prensibine dayalı örtülü işbirliğinin İran’ı bölgesel bir güce dönüştürdüğü ortada. Fakat, görünen o ki, yaşanan konjonktür farklı işbirliklerini ve tercihleri gündeme taşımaya başlamış bulunuyor.

Trump yönetiminin İran stratejisinin nihai hedefinin ne olduğu ve dahası böyle bir stratejinin var olup olmadığı önemli bir soru. Diğer bir önemli soru da İran’ın tırmanacak bir gerilimi ne kadar taşıyabileceği.

Süleymani'nin karizmatik otoritesinin yeri kolaylıkla doldurulacağa benzemiyor. Bu durum, Humeyni’nin ölümünün ardından, onun kadar karizmatik olamayan Hamaney dönemine geçişin doğurduğu büyü bozumunu akla getiriyor.

İran’ın Irak’taki gücünün sınırları konusunda ipuçları veren baskın Irak’ta siyasi süreci olumsuz etkileyeceği gibi, ülkenin ABD-İran geriliminin merkezi üslerinden biri olmaya devam edeceğini de gösteriyor

Türkiye Çoklu Öncelik Stratejisi kapsamında çok yönlü terörle mücadele modelini benimseyerek, terör örgütlerinin silahlı unsurlarına, teritoryal iddialarına, finans ve insan kaynaklarına yönelik “kesintisiz operasyon” yaklaşımıyla hareket ediyor.

Zaten biliyorsunuz, bu köşede de birçok kez yazdım, ABD üst düzey masonlar tarafından kurulmuş bir ülkedir. Bu üst düzey masonlar ABD'ye verdikleri özel misyonun sembolik işaretlerini başkentin her yerine serpiştirmişlerdir.

Ege'de olduğu gibi, Doğu Akdeniz'de de Türkiye ile Yunanistan birbiriyle çakışan geniş kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge iddialarına sahip.

Suriye muhalefeti Müzakere Yüksek Kurulu Başkanı Nasr Hariri, "Komitenin çalışmalarını engelleme girişimi, siyasi süreci tamamen sekteye uğratma anlamı taşıyor.” dedi.

Türkiye, Doğu Akdeniz enerji jeopolitiğini değiştirecek, stratejik ve tarihsel süreçte oyun değiştirici bir hamle anlamına gelen Libya anlaşmasıyla bölgede yeni bir hukuki ve ekonomik inisiyatif almış ve Akdeniz satrancında "şah-mat" yapmıştır.

Körfez'de son dönemde yaşanan gelişmeler, Katar’a yönelik ambargonun sona erebileceği ve tarafların uzlaşma arayışında olduklarına dair güçlü işaretler gösteriyor.