Ekmek makarnası, yöreye özgü bir yemek veya tatlı çeşididir. Özellikle düğünlerde misafirlere sini sini yemekler geldiğinde, çeşit çeşit yemeklerin yanında tatlı niyetine bir çanak da etmek makarnası çıkarılır.
Etli nohuta , pilava, salataya ve keşkeğe hep birlikte kaşık daldıran davetliler, en sonunda ;ekmek makarnasına saldırır. Ekmek makarnasının tadı, elle yendiğinde çıkar. Elinizi çanağa uzatıp bir lokma kadar ekmek makarnası alıp, hafif sıkıp ağzınıza koyduğunuzda bunun tadı başka olur.
Ekmek makarnası, aslında ,yapımı kolay ve ucuz bir fakir yemeğidir. Ev sahibinin veya düğün sahibinin baklava yapacak ne imkanı vardır, ne de zamanı..
Zaten düğünde ateş yakılıp, yufka ekmeği pişirilecektir. İşte ekmek makarnası bu yufkalardan yapılır.” Nasıl olsa ekmek pişiyor, bunun birazını da makarna yapalım “denir. Yufkalar keskin bıçaklarla ince ince doğranır. İçine biraz şeker, biraz susam, biraz da tarçın eklenir. .Koca leğendeki bu malzemeler harmanlanır. En ucuz ve kolay bir yemek - tatlı olarak misafirlerin ağzına layık halde servis edilir.
Fethiye’de her düğüne gittiğimde, sininin üzerinde ekmek makarnası var mı diye bakmışımdır..
Ekmek makarnası ve çocukluğumuzun diğer tatlıları içimizdeki bir özlem gibidir. Çocukken, sıcak çorba veya aş yerine kendi kedimize icat ettiğimiz yemekleri yemek hoşumuza giderdi. Bana ekmek makarnası verseler , başka bir şey vermeseler de olurdu.. Hatta ekmek makarnasını, yumuşak yufka ekmeğine sarıp yediğimiz bile vardır. Hani” ekmekle ekmek yiyor ”misali..
Biz çocukların kendi kendimize bulduğumuz yiyecekler içindeki yoğurda şeker koyup, karıştırıp yemenin zevki başkadır. Şeker yoksa, yoğurda pekmez dökerek yemenin zevki ise daha başkadır.Hem yemek yemiş olurduk hem de tatlı..
Biz, makarnayı (fabrikasyon olanını) sıcak yemeyi severdik. Fethiye’den kuzenler gelmişti. ”Buna biraz şeker koyarsak daha güzel oluyor” dediler. Makarnaya şeker koyduk. Ondan sonra hep şekerli makarna aradık.
Tatlıyı az bulur köylü çocukları.. Babam , Fethiye’ye tütün parası almaya gittiğinde, parayı alınca berberde alopros (pehlivan traşı ) olur, bir paket içinde yaz helvası alır getirdi. Kahverengi, sarı, yeşil yaz helvaları.. Yaz helvalarını kardeşlerimle kapış kapış yerdik. Pakette biraz daha olsa idi derdik.Yeni yaz helvası paketini ancak gelecek yıl görürdük. “Babam gene tütün parası almaya gitse” derdik. Fakirliğin gözü kör olsun…
Anadolu insanın mutfak konusunda kendine göre pratik üretmesi vardır. Orta Anadolu’da Isparta ve Burdur’un köylerinde ve daha başka bir çok yerde, yufka ekmek bir oturuşta ayları bulan zamana yetecek kadar pişirilir. İşten gelen kadınlar sadece yemek yapar. Ekmek istif istif dizilidir. En üstten birkaç emek alınır. Üzerine su çiselenir. Sıcak aş, yumuşatılmış yufkalarla yenir.
Biz yörüklerde bir de höşmerim vardır. Höşmerim , süt kaymağından yapılır. Pişmişinin üzerine az biraz bal döküldüğünde ve servis edildiğinde höşmerim en pahalı tatlı olur.
Höşmerim her zaman yenmez. Misafir geldiğinde çıkarılır. Her misafir için de höşmerim çıkarılmaz Her gün gördüğün adam geçerken uğrasa, o,” ağır misafir “ değildir. Höşmerim ağır misafire çıkarılır.
Ağır misafire her zaman yapılamayan muamele yapılır. Ağırlığı anlaşılsın diye.. ”Ağır misafir” liğin folklorümüzde bile yeri vardır. Hani bir Urfa türküsünde; “ağır mısafır gelmiş, şeker- şerbet ez hanım” der.
Ne diyeyim.. Son Fethiye’ye gidişimizde de gelen sofralarda gene ekmek makarnası aradı gözlerim Tabi şimdi, işler değişmiş. İşler teknik ve mekanik olmuş. Buğday ekmeği pişirecek ve yufkaları ince ince doğrayıp ekmek makarnası yapacak zaman yok. Gelenlere razı oluyorsunuz. Keşkek ile idare ediyorsunuz. “Keşkek her şeye değdi” diyorsunuz.. Aslında keşkek, düğünlerin sembolüdür. Ama ekmek makarnası benim nostaljimi en çok kabartan şeydir.
Fethiye’de iken gene böyle konuşmalar, geçmişi anmalar oldu. Ekmek makarnasını da gene andık. Ve aradık. Kardeşim Hüseyin’in misafiri idik. Hediye Hanım ertesi günü bir tabak ekmek makarnası getirdi Hem de önce hiç görmediğimiz cinsten.. Kavrulmuş ekmek makarnası.. Afiyetle yedik.
Efendim, geçmişe bir yolculuk yaptık. Zaman tünelinin gerisine baktık. Hepinize iyi günler dilerim.