Milliyetçiliği ile bilinen sanatçı Barış Manço, hatıratlarında şöyle anlatır:
Kıbrıs’a gittiğim zaman bu mezarı arayıp buldum. Beni çok üzen konu ise, mezarının sahipsizliği. Kabri aradığımı taksiciye söyleyince, öyle bir bakış attı ki anlatamam!
“Abi ben yıllardır burada taksiciyim, böyle bir mezar duymadım” der. Gittiğimiz köyde bir amcaya denk geldik ve sorduk. Taksici de kulaklarıyla duydu ve amca da 'aynen böyle' diye doğruladı ve bize 'mezarı şu karşı tepede' diye gösterdi.
İşte bu hikâyeyi 1971’de Kıbrıs’a gittiğinde duyan ve araştıran Barış Manço, kabri ziyaret eder fakat çok bakımsızdır kabri (1977). Sarı Çizmeli Mehmet Ağa şarkısını yapar ve sonrasında Mehmet Ağa’nın köyündeki mezarını yaptırır (1982). İşte o harika “Sarı Çizmeli Mehmet Ağa” şarkısının kaynağı bu hayat hikâyesidir.
Barış Manço’nun 1979 yılında meşhur ettiği Mehmet Ağa, aslen Karamanlı bir Toprak Ağasıdır. Osmanlı Dönemi yetkilileri Mehmet ağayı bir gün çağırır ve Kıbrıs Girne’de büyük bir tarla verir ve derler ki:
“Karaman’daki Bahçelerin gibi ek, biç, halka iş ver biz de sana toprak bağışlayalım. Hayvancılık ve tarımı geliştir”.
Mehmet Ağa, Karaman’dan Kıbrıs’a 5 kardeşini de alıp gelir. Yörük Türkmen’idir. Kıbrıs’taki Köyünün adının Göçeri olması, Yörüklerin konargöçer hayatından gelmektedir. Göçeri Köyü’ne, Yörükler Köyü de derlermiş.
Sarı Çizmeli Mehmet ağa, devlete söz verdiği gibi tarımda ve hayvancılıkta binlerce kişi çalıştırır, iş verir büyük bir aile olur. Zamanla 3.000 dönümden fazla toprağı olur.
Ağa, kavgalıları barıştırır. Bekârları evlendirir, eşyalarını hediye eder, ev verir, en az birer dönüm de toprak bağışlar.
Fakir fukara bir kahvehaneye yada lokantaya gittiğinde para ödemez, yer içer, tüm hesapları Sarı Çizmeli Mehmet Ağa ödermiş. Ağa esnafı dolaşır, halkın borçlarını da ödermiş.
Kendi gibi gönlü de zengin bu ağa, malını mülkünü hep başkalarının hesabını ödeyerek harcadığından, yokluk içinde ölmüştür. Torunları hala Girne İli, Dikmen Beldesi, Göçeri Köyünde yaşamaktadır. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa 1810 doğumlu olup 1920’lerde öldüğü 110 yıl kadar yaşadığı söylenir.
“Türkmenler yıllarca sarı çizme ve kırmızı keçeden külah giymişlerdi. Türk mitolojisinde sarı renk altını; zenginliği, aileyi ataları ve hükümdarlığı temsil ediyordu. Sarı çizme giymek Osmanlı’dan kalma bir gelenektir.”
Daha sonra Kıbrıs Vakıflar İdaresi (EVKAF), merhum sanatçı Barış Manço’nun şarkısına da konu olan “Sarı Çizmeli Mehmet Ağa”nın Kıbrıs’ta bulunan kabrini 2020 yılında yeniler. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın mezarı Lefkoşa yakınlarındaki Göçeri köyünde bulunmaktadır. Kıbrıs’a giderseniz bir fatiha okumadan geçmeyiniz.
İşte o şarkı sözleri:
Sarı Çizmeli Mehmet Ağa
Yaz dostum,
Güzel sevmeyene adam denir mi?
Yaz dostum,
Selam almayana yiğit denir mi?
Yaz dostum,
Altı üstü beş metrelik bez için.
Yaz dostum,
Boşa geçmiş ömre
yaşam denir mi?
Yaz tahtaya bir daha,
Tut defteri kitabı,
Sarı çizmeli Mehmet ağa
bir gün öder hesabı.
Yaz dostum,
Yoksul görsen besle kaymak bal ile.
Yaz dostum,
Garipleri giydir ipek şal ile.
Yaz dostum,
Öksüz görsen sar kanadın kolunu.
Yaz dostum,
Kimse göçmez bu dünyadan mal ile.
Yaz tahtaya bir daha,
Tut defteri kitabı.
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı.
Yaz dostum,
Barış söyler kendi bir ders alır mı?
Yaz dostum,
Su üstüne yazı yazsan kalır mı?
Yaz dostum,
Bir dünya ki haklı haksız karışmış.
Yaz dostum,
Boşa koysan dolmaz dolusu alır mı?
Yaz tahtaya bir daha,
Tut defteri kitabı.
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı.