AA muhabirinin Rekabet Kurumunun 2026 Yılı Performans Programı'ndan yaptığı derlemeye göre, tüketici refahının artırılması, küçük ve orta ölçekli işletmelerin rekabet gücünün korunması ve dijital pazarların sağlıklı işleyişinin temini, Kurumun temel öncelikleri arasında yer alıyor.
Piyasalarda kalıcı düzen ve öngörülebilirliğin sağlanması amacıyla bir taraftan rekabet ihlalleri doğrultusunda sektörlere yönelik incelemeler gerçekleştirilirken, diğer taraftan yabancı ülkelerin rekabet otoriteleriyle ikili işbirliklerine odaklanılıyor.
Bankacılık sektörüne 1,1 milyar liralık ceza
Bu kapsamda Kuruma, mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları, piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmasını önlemek amacıyla yılın 10 ayında 1430 başvuru geldi.
Rekabet Kurulunca, rekabet ihlallerine ilişkin alınan 72 kararın 12'sinde soruşturma açılmasına gerek görülmedi ve süreç ön araştırma aşamasında sonlandırıldı. Geri kalan 60 soruşturmaya, uzlaşmayla sonuçlananlar da dahil olmak üzere cezai yaptırım uygulandı.
Kurul, 10 ayda 2 birleşme, 214 devralma, 76 ortak girişim ve 13 özelleştirme olmak üzere 305 başvuruyu karara bağladı. Bu dönemde Kurulun incelediği birleşme ve devralma işleminden 280'ine koşulsuz, 7'sine ise koşullu izin verildi.
Bu dönemde gıdadan ulaşıma, bankacılıktan perakendeye, çalışan ücretlerinden dijital piyasalara kadar birçok sektörde yürütülen soruşturmalar kapsamında tespit edilen rekabet ihlalleri dolayısıyla firmalara 11 milyar 461 milyon 294 bin 64 lira ceza uygulandı.
En çok ceza verilen sektör, 4,7 milyar lirayla gıda endüstrisi oldu. Bu sektörü 3,4 milyar lirayla inşaat, 1,1 milyar lirayla banka, sermaye piyasası, finans ve sigorta hizmetleri, 658,9 milyon lirayla altyapı hizmetleri ve 402,3 milyon lirayla tekstil ve hazır giyim takip etti.
Ulusal rekabet otoriteleriyle işbirliği
Öte yandan Kurum, rekabet savunuculuğunun geliştirilmesi doğrultusunda da çalışmalar yürütülüyor. Bu doğrultuda Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Uluslararası Rekabet Ağı (ICN) ve çeşitli ulusal rekabet otoriteleriyle işbirliği yapılıyor.
Bu yıl özellikle yapay zeka konusundaki çalışmalar, Kurum tarafından yakından takip edildi. Bu kapsamda Brezilya rekabet otoritesi ev sahipliğinde düzenlenen çalıştaya çevrim içi katılım sağlanarak, yapay zeka odaklı bir ekonomide politika oluşturma ve rekabet hukuku konuları ele alındı. Kurum yetkilileri, Tayvan'da düzenlenen "AI Next: Yapay Zeka Odaklı Yeni Nesil Teknolojiler" etkinliğine de katıldı.
Rekabet hukukunun uygulanması ve rekabet savunuculuğunun geliştirilmesi kapsamında gelecek yıl da UNCTAD, OECD, İİT, ICN ve çeşitli ulusal rekabet otoriteleriyle gerçekleştirilen faaliyetlerin artırılması, otoriteler tarafından düzenlenen etkinliklere katkı sunulması planlanıyor.
Kurum ve yabancı ülkelerin rekabet otoriteleri arasında ikili işbirliğinin geliştirilmesi, ortak çalışmaların yürütülmesi, bilgi ve tecrübe alışverişinin kolaylaştırılması amacıyla işbirliği protokolleri de imzalanıyor. Bu doğrultuda 29 işbirliği protokolüne imza atıldı. Yabancı rekabet otoriteleriyle imzalanan işbirliği protokolü sayısının daha da artırılması amaçlanıyor.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ve Balkan Rekabet Platformu kapsamında uzman eğitim programlarının düzenlenmesi de hedefleniyor. Özellikle yapay zeka ve veri analitiğini temel alan denetim modelleriyle rekabet gücünü koruyacak çalışmalara devam edilmesi planlanıyor.