Ömrümüzde ne korkunç ‘bahar’lar gördük..

‘Budapeşte Baharı’nda ortaokuldaydım, 1956’da..

Sovyet Rusya güdümlü komünist rejimin başbakanlığına gelen İmre Nagy, halkın özgürlük taleplerine çareler ararken.. Sovyet Rusya tankları, Macar halkının ‘Nem-Nem.. Şuha! / Hayır- Hayır.. Asla!’ feryadlarını kanlı şekilde susturmuş ve İmre Nagy, -bugün Budapeşte’de Terör Müzesi olarak kullanılan ve - bir kişinin ayakta dimdik bile duramayacağı tek kişilik zindan hücresine atılmış, sonra da Sibirya’ya Rusya’ya götürülmüş ve birkaç ay sonra ise, orada öldürülmüştü.

11-12 sene sonra bu kez de ‘Prag Baharı’ yaşanmaya başlanmıştı, Çekoslovakya’da.. Sovyet güdümündeki komünist rejimin başbakanlığına gelen Alexander Dubçek’in estirdiği özgürlük rüzgârları dünyayı heyecanlandırmıştı. Ama, onun sonunun da, ‘1956- Macar Ayaklanması’ gibi olabileceğinden korkuluyordu.

Çünkü, ‘Prag Baharı’, Doğu Avrupa ülkelerinin komünist rejimleri için ‘kötü örnek’ oluşturuyordu. Dubçek ise, halkın desteğiyle, barışçı bir yöntemle ilerliyordu. Ağustos-1968 ve dünya diken üstündeydi.

Ama, beklenmeyen bir şey olmuştu; hayret!..

Dubçek Yönetimi ile Sovyet Rusya liderliğindeki Varşova Paktı üyeleri arasında, o krizin barışçı yollarla aşılması için, Pilsen şehrinde bir andlaşma imzalanmış ve dünya rahat bir geceye yatmıştı.

O zaman, Diyarbekir’deydim.

Sabah namazı için saat 04.00 civarında uyandığımda, radyoyu açtığımda ise.. Dünyanın şoke eden bir durumla karşılaştığı anlaşılıyordu: Evet, Varşova Paktı’na aid 3 500 tank Çekoslovakya’yı işgal ediyordu.

Ama, ilginçtir; İmre Nagy Faciası tekrarlanmamıştı, güya! Çünkü, Dubçek hemen, Ankara’ya ‘büyükelçi’ olarak gönderilmişti. (1 sene kadar sonra ise, Dubçek geri çağrılmış ve sonra bir trafik kazasında öldüğü açıklanmıştı!)