İbadetlerde aşırı gitmek insan tabiatının bir gereği olmalıdır ki sahabede bile böyle zorlaştırmalar vardır. Abdullah bin Ömer (ra) bu yönüyle tanınır. Ona göre Resûlüllah’ın (sa) her hareketi sünnettir. O bir ağacın altında oturmuşsa orada oturmak da sünnettir. Onun zorlamalarından biri, abdest alırken gözlerinin içini bile yıkamasıdır. Ama rivayete göre daha kırklı yaşlarında bu sebeple gözlerini kaybetti. Hanımını öpse abdest alırdı, çocuğunu öpse ağzını çalkalardı. Abdullah bin Abbas ise, güzel bir koku koklamakla hanımımı öpmek arasında ne fark var ki abdest alayım derdi.

İki uçta olmakla meşhur olan bu iki sahabi hakkında daha sonra fıkıh sahasında şöyle söylenecektir: “İbn Ömer’in zorlaştırmalarından, İbn Abbas’ın ise ruhsatları genişletmelerinden sakınmak gerekir”. Buna bazıları “İbn Mesud’un şâz/aykırı fetvalarından da sakınmalı” kaydını koyarlar. Her şeye rağmen bu üç isim de sahabenin en büyüklerinden ve alimlerindendir. Bu durum şunu da gösterir; bu aşırı titizlik ya da gevşeklik insanın tabiatında vardır ve hep var olacaktır. Allah onları sahabe neslinde adeta birer örnek ve köşe taşı olarak yaratmıştır. Bu uçlar olacak ki orta çizgi bulunabilsin. Bu ümmet vasat bir ümmettir. Vasat, her iki tarafı, ifratı ve tefriti dengeleyen orta çizgidir. Onun için ümmetin bu orta çizgisini oluşturan âlimlere sevad-i azam/ çoğunluğu teşkil eden orta öbek denir ve onların görüşleri manevi icma olarak dinin korunmuş bölgesi sayılır. İstikametin garantisi onlardır. Resûlüllah, “Siz sevad-ı azamdan ayrılmayın” buyurmuştur. Bu, orta yolu ve ana damarı oluşturan ulemaya uyun demektir. Dikkat edilirse burada, tereddüt halinde alimlerden biriyle yetinmemek ve çoğunluğunun görüşüne uymak anlamı da vardır.