Selam üzerinize olsun.

İnsan sosyal bir varlık olarak toplumsal düzen içinde yaşamak zorundadır. Doğal olarak toplumun temel birimi aileden başlayarak insanların birbiri ile ilgili hakları doğmaktadır. İnsanın sorumluluklarından biri de kul hakkını gözetmektir.

Hak, sahibine ödenmesi gereken maddi manevi imkân ve menfaatlerdir.  

Kendimizin olmayan başkasına ait maddi bir şeyi elde etmeye çalışmamız haksızlıktır. Ölçüde tartıda alım satımda hile yapmak da, hakkımız olmayan bir malı elde etmeye çalışmak da, Hele hele kamu malını almak katmerli hak gaspıdır. İnsanların dedikodusunu yapmak, kötü zanda bulunmak, alay etmek, küçümsemek, kötü lakap takmak, iftira etmek insanların manevi haklarının ihlalidir.  

Sevgili Peygamberimiz(sav) Ashabına sorar. “Müflis kimdir bilir misiniz?” Ashâbdan söz alan biri, “Bizim aramızda müflis, malı mülkü olmayan kimsedir.” der. Bu cevap üzerine Allah Resulü şöyle buyurur: “Asıl müflis, kıyamet gününde kıldığı namaz, tuttuğu oruç ve verdiği zekâtla geldiği halde dünyada iken şuna sövmüş, buna iftira atmış, ötekinin malını yemiş, berikinin kanını dökmüş, bir başkasını da dövmüştür. (İhlâl ettiği bu hakların karşılığı olarak) iyiliklerinden alınıp hak sahiplerine verilir. Şayet hesabı görülmeden iyilikleri biterse, mağdur ettiği insanların günahlarından alınarak bunun üzerine yüklenir, sonra da cehenneme atılır.” ²

İflas etmemek için mukadder akıbet kapımızı çalmadan, müsait olduğumuz bugünlerde hayatımızın muhasebesini yapmalıyız. Hak sahiplerine hakkını vermeliyiz.

1. Hadislerle İslâm Cilt 4 Sayfa 409

2. Hadislerle İslâm Cilt 4 Sayfa 421