"İdrak” kelimesi kimi zaman “kavuşmak” anlamına kullanılır. O zaman “Ramanazan’ı idrak ettik” “Ramazan’a kavuştuk, eriştik” demek olur. Bu anlamda Ramazan’a kavuştuk. Bekliyorduk, gelmesini istiyorduk, iki ay öncesinden tıpkı Rasulullah Efendimiz gibi ”Bizi Ramazan’a kavuştur” diye duamıza katmıştık, geldi elhamdülillah.

Ama “idrak”in bir de “anlama, akıl erdirme, kavrama” anlamı var. “Orucu idrak” dediğimizde onun gerçek mahiyetini kavramaktan söz ediyoruz. Hani, onun görünen veçhesinden öte bir künhü – derinliği var, onu anlayabilirsek, biz oruca tutunuruz, oruç bizi tutar, demek olur.

Namaz eğilip kalkmaktan ibaret bir spor olmadığı gibi oruç da aç kalmaktan ibaret bir diyet modeli değildir. Yani ibadetlerin beden boyutu var evet ama asıl anlam onların “iç derinliği”ndedir.

“İç derinlik” de insanın Yaratıcı ile oluşacak hukukunda yatıyor. Kim ne derse desin insan kendi kendine var olmadı, var edildi ve onu var eden kudretle bir ilişkisi var. O ilişkinin boyutunu var eden kudretin belirlemesi kadar tabi bir şey yok.

Diyor ki var eden Kudret, Halik, Yaratıcı, Allah…. Nefes aldığın sürece Ben’imle irtibatını koparma. İnsanlık haysiyetin bununla alakalı. İnsan kaliten, bu yanının diri olmasıyla diri olacak.

Her biri “vakitlerle tayin edilmiş olmalarıyla” insan hayatının bir dönemini doldurmakta olan ve mahiyetleri bakımından da zamanın, servetin, sıhhatin kullanımı itibariyle insanın bütün hayatını etkileyen ibadetler, insana Yaratan ile her an birlikte olma idraki kazandırmayı amaçlıyor.

Kur’an’da “Nerede olursanız olun O sizinle beraberdir” şeklindeki ayet, “O her an sizin yanınızda siz neredesiniz?” sorusunu getiriyor ve ibadetler, insanı Yaratan’la birliktelik idrakine sevk ediyor.

Hadid Suresi 4. Ayetin mealinin tamamı şöyledir: “Gökleri ve yeri altı evrede yaratan, sonra bütün bunları hakimiyeti altına alan O’dur. Toprağa gireni de, topraktan çıkanı da, gökten ineni de, göğe yükseleni de O bilir. Nerede olursanız olun O, sizinle beraberdir. Allah yaptığınız her şeyi görmektedir.”

Ayet bir anlamda “Neyin varsa O’nun yaratması iledir” uyarısını yapıyor, bunun yanında hem “Allah’ın her an bizimle olduğunu” hem de “yapılan her şeyi görmekte olduğunu” bildiriyor.