Osmanlı Devleti'nin ikinci padişahıdır. Babası Osman Bey'dir.
İlk önce Kocaeli Yarımadası'nın fethini tamamlamak için Aydos ve Semendere kalelerinin fethini sağladı. Osmanlı Devleti'ne saldıran Bizans İmparatorluğu'nun ordusunu 1329 yılında Maltepe'de (Pelekanon'da) yendi. Daha sonra İznik şehri kuşatıldı ve teslim alındı (1331). Orhan Bey, İznik şehrinin fethinden sonra bir süre bu şehri başkent olarak değerlendirdi. Bu şehri camiler, medreseler ve daha başka eserlerle bayındır eyledi.
1335 yılında İran'daki (Moğol) İlhanlı Devleti tamamen nihayete erdiği için, Orhan Bey bağımsızlığını daha da pekiştirdi ve bu tarihten sonra "Sultan" kimliği ile anıldı.
Sultan Orhan Bey Babası gibi diğer Türk beylikleri ile iyi geçinmekteydi. Lakin bu sıralarda Osmanlıların komşusu olan Balıkesir'deki Karesi Beyliği'nde taht kavgaları görüldü. Sultan Orhan bu durumdan faydalanarak bu beyliğin topraklarını Osmanlı Devleti'ne kazandırdı. Karesi Beyliği'nin nin bir donanması da bulunmaktaydı. Osmanlılar bu vesile ile bir de donanma kazandılar. Hacı İlbeyi gibi değerli komutanlar da Osmanlılara katıldılar. Orhan Bey devrinde İzmir ve çevresinde güçlü bir Beylik kuran Aydınoğulları ile Osmanlılar arasında iyi münasebetler kurulmuştur. Aydınoğlu Umur Bey tavsiyesiyle Bizans İmparatoru Kantakuzen Orhan Bey'den yardım talebinde bulunmuştu. Bu münasebetler Osmanlıların Rumeli'ye ulaşmasını hazırlamıştır.
Bu sıralarda Bizans İmparatorluğu'nda taht kavgaları hızlandı. İmparator Kantakuzen Orhan Bey'den kendisine yardım talep eyledi. Orhan Bey oğlu Süleyman Paşa komutasındaki bir orduyu imparatora yardım niyetiyle Rumeliye ulaştırdı. Bu sayede İmparator Kantakuzen tekrar tahtına kavuştu. Bu sebeple Gelibolu civarındaki Çimpe kalesini Türklere verdi. Osmanlı Devleti 1353 yılında bu kaleye askeri birlikler yerleştirdi. Böylece Rumeli'de sürekli bir kale elde edilmiş oldu. Bu olaydan sonra Türklerin Rumeli'ye geçişleri ve fetihler hızlandı.
Rumeli'deki fetihlerde halkın varlığı ve idare tarzı korundu. Bizans Devleti'nin kötü idaresi ve keyfi vergilendirmesi kaldırılıp adalet ve adil bir vergi düzeni kuruldu. Ortodoks ve Katolik çalışmaları ve baskıları nihayete erdirildi. Vicdan hürriyeti sağlandı. Kimsenin din ve inanışına karışılmadı. Bu sebeple Hristiyan halk Osmanlı Devleti'ni kendi devleti gibi kolayca kabullendi. Fethi gerçekleştirilen şehirlere Türk göçmenler yerleştirildi. Fetihlere iştirak eyleyen aşiretler ve boyların da Rumeli'de iskanı sağlanmış ve böylece Rumeli'nin de aynen Anadolu gibi "vatan" özelliğine kavuşmasına gayret eylenmiştir.
Sultan Orhan da babası Osman Gazi gibi kendi adına para bastırmış ve bu şekilde bağımsızlığını ilan eylemişti. Bu bakımdan bazı görüşlere göre Osmanlı Devleti'nin bağımsız bir devlet olarak kurulması Orhan Bey devrinde gerçekleştirilmiştir.
Orhan Bey, dindar, adaletli komutanlarına ve bilginlere karşı saygılıydı. İznik'teki imarethanesinde fakir ve kimsesizlere yemek hazırlanır, ihtiyaçları en güzel bir şekilde karşılanırdı. Halk ile iyi anlaşır, görülen işleri denetler, fakirlere kendi eliyle çorba ikram eylerdi.
Her bir durum ihtimaline karşı tedbirli bir padişahtı. 1362 yılında Bursa'da rahmet-i Rahman'a kavuştu.
Allah, ahiret yurdunu cennet eylesin. Allah, merhumu cennette Peygamber (s.a.v) Efendimize komşu eylesin.
Amin.
Kaynak:
Veli Şirin, Ana Hatlarıyla SİYASİ-KÜLTÜREL OSMANLI TARİHİ.