2023'ün son yazısını dostumuz Ressam Peyami Gürel'in, 2003'te tamamladığı bir yağlı boya tablosu hakkında derlemek istedim. Tablonun adı; 'Ol İradesine Giriş'. Allah'ın yaratılıştaki "ol" emrine yaptığı atıfla, ontolojik olarak "vefa"nın yani bağlılığın seyri hakkında önemli işaretler taşır bu tablo. Ressam bu eseriyle, Allah'ın yaratırken aslen kendi sözünde durduğunu ve halen "ol" sırrı içinde olmakta olan evrenin de bu vefa akdi çerçevesinde dönüp durduğunu ifade eder adeta...

Gizli bir hazine olan Allah'ın bilinmezliği isteyerek yarattığı âlem-insan, nasıl bir vefa-bağlılık akdi içinde var kılınmışsa, âlem-insan da kulluk bilinciyle, vefa ve bağlılık akdi üzerinden Rablerine bağlıdırlar. Bu resimle Peyami Gürel, Yaratıcıya nasıl kuvvetli bir bağla hatta kaderle bağlı olduğumuzu anlatıyor bence...

İnsanı büyüleyen, nefti, bulutsu ve sükunetli olmayan yeşil bir zemin üzerinde, bir kısmı hafif aydınlanmış bir siyah deliğin veya sırlı bir aynanın üzerinde, altın renkli, ince harflerden birkaç söz yazılmış, tabii kaligrafik desen olarak kullanılmış harfler bunlar, hatta bir tür cebir denklemi veya kalp atışlarının yazıldığı EKG çizgileri gibi, alın yazısı mı yoksa niye olmasın, ama işte o ilk bakışta gölgede bir gezegen gibi de gözüken o siyah aralığın, o siyah sırlı aynanın, o kara mağara ağzının üstünde hafif, sarışın harfler, işaretler... Derken, ani bir şey oluyor, mağaranın kalbinden fışkıran bir ışık huzmesi içinde, bir lav şelalesi halinde, ışıklı havuz veya kadeh gibi bir yere dökülen çeyrek halka şeklinde kızıl bir bağlantı çıkıyor karşımıza...

Ressamın devrimci cesaretiyle, bilinçli şekilde kıpkızıla boyadığı bir ayrıntıdır bu. Küpe halkası mı, bir boyunduruk mu, bir zincir mi veya pranga mı, nişan yüzüğü mü, her ne olursa olsun, o bir kulp... Simsiyah, gece gibi bir bilinmezliğin kalbinden yansıyan bir ışık açısında akmaya ve akmaya devam ediyor. Ama. Akarken, her nasılsa, gitmiyor, uzaklaşmıyor, kaçmıyor, kopmuyor. Akarak, bir çeşme gibi habire çağlayarak, ama orada merkezçek bir kuvvetle, öylece bağlı, duruyor.