Osmanlı’nın tarikatlarla ilgili kırmızı çizgileri
MAKALE
Paylaş
19.05.2024 14:16
397 okunma
Erhan Afyoncu

Osmanlı İmparatorluğu’nda sosyal hayatın önemli bir unsuru olan tarikatlar, devlet tarafından himaye edilmişti. Ancak tarikat şeyhlerinin devlet idaresi ve idarecileri aleyhindeki söz ve fiilleri, mensuplarının artmasıyla potansiyel bir tehlikeye dönüşmeleri ve marjinal dini yorumlarla halkın inancına tesir etmeleri durumunda fiilleri yapanlar ağır şekilde cezalandırılmıştı

Osmanlı İmparatorluğu'nda sosyal hayatın önemli bir unsuru olan tarikatlar, devlet tarafından hem himaye edilmiş hem de yeri geldiğinde hizaya getirilmişti. Osmanlı'nın kuruluşundan 30 Kasım 1925'te tekke ve zaviyelerin kapatılmasına kadar devlet, tarikatlara çeşitli vesilelerle yardımlar yaptı. Esasen vakıflar şeklinde örgütlenmiş olan tarikatlar, doğrudan devletin parasıyla faaliyet yürütmüyorlardı. Fakat yüzlerce örnekten bildiğimiz üzere çoğu zaman devletin yardımlarına ihtiyaç duyuyorlardı. Söz konusu yardımlar, bir arazinin vakfa dönüştürülmesi veya temlik edilmesinden vergi muafiyeti, tekke ve müştemilatının tamiri, devlete ait bir gelirden para tahsisi, kurban bağışı, hediyeler gönderilmesi ve yiyecek yardımına kadar uzanan bir yelpazede her devirde yapıldı.

Tarikatlar, Osmanlı döneminde fetihlerde ve İslamiyet'in yayılmasında önemli rol oynadılar. Şeyhlerin halktan sultanlara kadar uzanan geniş bir tesir halkaları olurdu. III. Selim gibi tarikatlara intisap eden padişahlar da vardı. Padişahlar ve sadrazamların itibar ettiği şeyhler, devlet üzerinde etkili olup birçok atamaya da karışmışlardır.

Devletin ve padişahların tarikatlara bu müspet yaklaşımı ise üç durumda tamamen ortadan kalkmaktaydı. Birincisi, marjinal dini söylem ve faaliyetler; ikincisi, devlet idaresi ve idarecileri aleyhindeki söz ve fiiller; üçüncüsü, mensuplarının ve güçlerinin artmasıyla ortaya çıkabilecek muhtemel tehlikeler. Söz konusu bu üç durum, devlette bir reaksiyon ortaya çıkarıyor ve bu fiilleri yapanların sürgün veya ölüm cezasına çarptırılmasıyla neticeleniyordu.

Tarikatlarla ilgili Ahmet Yaşar Ocak, Reşat Öngeren, Necdet Yılmaz ve Ramazan Muslu'nun çalışmalarına bakılabilir.

 

 

Yorum Ekle
Adınız :
Başlık :
Yorumunuz :

Dikkat! Suç teşkiledecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

sanalbasin.com üyesidir

ANA HABER GAZETE
www.anahaberyorum.com
İşin Doğrusu Burada...
İLETİŞİM BİLGİLERİMİZ
BAĞLANTILAR
KISAYOLLAR
anahaberyorum@hotmail.com
0312 230 56 17
0312 230 56 18
Strazburg Caddesi No:44/10 Sıhhiye/Çankaya/ANKARA
Anadolu Eğitim Kültür ve Bilim Vakfı
Anadolu Ay Yayınları
Ayizi Dergisi
Aliya İzzetbegoviç'i
Tanıma ve Tanıtma Etkinlikleri
Ana Sayfa
Yazarlarımız
İletişim
Künye
Web TV
Fotoğraf Galerisi
© 2022    www.anahaberyorum.com          Tasarım ve Programlama: Dr.Murat Kaya