Müze, modern bir gelenek. Paris’te ilk defa Ulusal Müze açılır. Arkasından bütün ulus devletler buna eşlik eder. Modernleşme ve uluslaşma müzeyle at başı gider neredeyse. Sekülerleşme de bunu besleyen önemli bir dinamik. Mabetler, Batıda yerini çoğunlukla müzelere bırakır. İnsanlar bugün Avrupa ve ABD’de mabetlerden daha fazla müzelere giderler. Müzeler, turistlerle dolup taşar. Katedraller bile müzeleri andırıyor. Fakat bütün bu müzeler seyirliktir. Birkaç sanat tarihçi, entelektüel, bilim adamı dışında ezici çoğunluk sadece seyreder. Mabetten müzeye transfer modernleşme ve sekülerleşmenin en önemli göstergelerinden.

Ayasofya,( Tanrının Hikmeti ) de mabet olarak inşa edildi ve binlerce yıl mabet hizmeti gördü. Önce Hristiyanlara bu görevi icra ederken sonra fetihle beraber Müslümanlarla devam etti. 1934 yılında müzeye dönüştü. Tek parti rejiminin keskin sekülerliğini ve reddi miras politikalarını yansıtan uygulamaların sonucunda bu gerçekleşti. Nitekim ezan da Türkçe olarak ilk defa burada okunmuştu. Yeni rejim, dünyaya seküler olduğunu kanıtlamak istiyordu. Bunu da en iyi Ayasofya’yı müze yaparak kanıtladı! Tanrının Hikmeti gitmiş, beşerin seyirliği gelmişti. Batı dünya düzenine itaatin en sembolik ve en tarihsel tutumu ortaya konmuştu. Efendilere benzeyerek onların gazabını azaltma eylemiydi belki de bu.