İslam, Arap kültürü içinde doğmuş bir dindir. Arap kültürü içinde doğan İslam’ın ilk şekillendiği Mekke ve Medine’de entelektüel, felsefi, sanatsal ve bilimsel bir faaliyet ve gelenek mevcut değildir. Arap toplumu, Yunanlılar, İranlılar ve Mısırlılar gibi ileri düzeyde bire entelektüel, bilimsel ve felsefi gelişmişliğe ve derinliğe sahip olmamışlardır.

Hz. Muhammed’in kişisel, sosyal ve siyasal hayatının felsefi bir niteliği yoktur. İlk Müslümanların hiçbir felsefi nitelikte bir düşünceye ve perspektife sahip değillerdi. Ebubekir, Ömer, Ali, Osman, Abdurrahman b. Avf, Zübeyir b. Avvam, Sad b. Ebi Vakkas, Ubeyde b. Cerrah Said b. Cübeyr başta olmak üzere ilk Müslümanların hiçbiri filozof ve entelektüel değillerdi. İslam’ın doğuşundan itibaren Müslümanları motive eden şeyin, bilim ve felsefe olmadığını, hakimiyet ve servetlerini genişletmek olduğunu söyleyebiliriz. Hz. Muhammed’in ölümünden itibaren başlayan Müslümanlar arası iktidar ve servet çatışmalarının bir felsefi temeli ve boyutu bulunmamaktadır.

İslam’ın başlangıcında ve gelişiminde felsefe yoktur. İslam ve Müslümanlar, Abbasiler döneminde Yunan felsefesiyle karşılaşmışlardır. Abbasiler döneminde Mısır’da, Suriye’de, İran’da ve diğer coğrafyalarda kadim kültürlerin entelektüel ve felsefi fikirleriyle ve geleneklerinden Müslümanlar, özellikle Süryani bilginlerin tercümeleri yoluyla haberdar olmuşlardır. Abbasiler döneminden itibaren felsefeyle karşılaşmalarına rağmen Müslüman toplumlar, felsefenin kendilerini etkilemesine hep kapalı olmuşlardır. Müslüman dünyasında, Yunanlılar, İngilizler, Almanlar, Fransızlar gibi felsefi etkiye açık bir toplum hiçbir zaman olmamıştır. Araplar, İranlılar, Türkler, Malaylar, Berberilerin hiçbirinin sosyal ve kültürel hayatında felsefe belirleyici bir role ve etkiye sahip değildir. Farabi, İbni Sina, Ebubekir er-Razi, İbn Rüşd, Kindi, İbn Haldun gibi bir elin sayısını geçmeyen kişi, felsefeyle uğraşmıştır. İslam dünyasında felsefeyle uğraşan bu kişiler, Müslüman olarak kabul edilmemiş, küfürle suçlanmışlardır. Felsefenin küfür olduğu ve küfre düşürdüğü şeklindeki anlayış, Müslüman geleneğinin her tarafına sinmiş durumdadır. Her an küfre düşme korkusu yaşayan bir Müslüman, özgürce, akıllıca ve felsefi olarak düşünemez.