NATO, 28-30 Haziran 2022 tarihleri arasında en kritik zirvelerden birisini gerçekleştirecek.

En son 2010 yılında onaylanan stratejik konseptin güncellenerek tekrardan onaylanması, Madrid’de gerçekleşecek zirvenin en önemli gündemi olacak.

NATO gibi yerkürenin en kapsamlı güvenlik organizasyonunun ortaya koyacağı stratejik vizyonu da bu konsept ile birlikte anlamaya çalışacağız.

Kuşkusuz NATO’nun ortaya koyduğu stratejik konseptlerin eskiden olduğu kadar bir ehemmiyeti kaldı mı tartışmalı bir konu.

Daha birkaç yıl evvel NATO’nun beyin ölümünün gerçekleştiğini söyleyen Fransa Devlet Başkanı Macron, bu sözün üzerine NATO’ya dair hangi ciddi açıklamayı yapabilir ki?

Değişmeyen bütçe tartışmaları

NATO ülkelerinden yapacakları savunma harcamalarını arttırmaları yine ele alınacak konuların başında gelecektir. 2006 yılında ortaya koyulan gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde ikisi kadar bir bütçenin üye devletler tarafından savunma maksatlı tahsis edilmesi ve harcanması hususu, bir türlü ulaşılamayan hedef olarak hâlâ gündemde.

2014 Galler Zirvesinde ısrarla tekrar hatırlatılan bu hakikat, Trump’ın geliştirdiği argümanların en önemli dayanak noktasını oluşturmaktaydı.

Avrupa’yı koruma görevinin Amerikan halkının cebinden sağlandığı söylemi, yüzlerini ekşitseler de Trump’ın AB liderlerine sıkça tekrarladığı bir husus idi.

Her ne kadar Biden yönetimi ‘eski ABD geri döndü’ gibi sloganlar ile sahaya hızlı bir giriş yaptıysa da gerçekten ABD geri dönebildi mi meçhul.

Ukrayna üzerinden Avrupa’nın Rusya’dan kopartılması dahi şu aşamada net olarak sağlanamamışken, ABD güvenlik siyasetinin çizdiği rotaya gözü kapalı eyvallah diyecek kaç ülke kaldı birkaç Doğu Avrupa ülkesi dışında?

NATO’nun genişlemesi

En temel sorun alanlarından birisi de ittifakın İsveç ve Finlandiya ile genişlemesi konusunda yaşanacak. Daha birkaç gün önce İsveç’in başkentindeki tarihî belediye binasına terör örgütünün paçavralarını ve elebaşı Öcalan’ın resmini yansıtan PKK sempatizanları, İsveç’in teröre âdeta nasıl teslim olduğunu tüm dünyaya gösterdi.

PKK sempatizanlarının bu eylemi, zirvenin hemen öncesinde Türkiye’ye daha nasıl delil sunabilirdi ki?

Türkiye’nin ortaya koyacağı vizyon

Bu zirveye Türkiye’nin çok daha kapsamlı bir hazırlık ile katılacağını düşünüyorum. Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine karşı ortaya koyduğu argümanlar son derece güçlü deliller ile de tahkim edilerek toplantıda masaya yatırılacaktır.

Bunun dışında hâlâ Türkiye’nin terör ile olan mücadelesinde NATO üyesi ülkelerin Türkiye’nin güvenliğini tehlikeye atacak faaliyetleri bir kez daha ortaya tüm çıplaklığı ile konulacaktır.

Ayrıca NATO üyesi bazı AB ülkelerinin, Türkiye-Yunanistan arasındaki ihtilaflarda NATO’yu araçsallaştırma gayretlerine de dikkat çekilecektir.

Hem Güney Kıbrıs üzerinden NATO’nun araçsallatırılma siyasetlerinin tahkim edilmesi çabaları, hem de silah ve askerden arındırılması uluslararası anlaşmalar ile garanti altına alınmış adalarda NATO üyesi ülkelerin askeri tatbikatlar yapması tüm çıplaklığı ile masaya getirilecektir.

Bunların dışında NATO üyesi ülkeler olan Fransa, Almanya ve Hollanda tarafından hâlâ üzeri örtülü savunma sanayii merkezli ambargoların devam ettirildiği bilinen bir hakikat. Türkiye’ye satışı yapılacak birçok kritik ürünün NATO kanalları üzerinden Türkiye’ye sevkiyatı uzun süreden bu yana gerçekleşmiyor.

Bu üzeri örtülü ambargo uygulamasının sonucu olarak Türkiye’ye satışı yapılmayan malzemenin listesinin ve kaç yıldan bu yana dosyalarının bekletildiğinin kalem kalem açıklanmasının zamanı geldi de geçmekte bile.