Bir süredir Ukrayna Savaşı’nın Avrasya coğrafyasında ciddi kırılmalara yol açmakta olduğunu yazıyorum. Bunun en büyük belirtisi de birçok ülkenin yaşamsal güç kaynağı olan ulaştırma/lojistik/enerji güzergahlarında yeni bir yapılanmaya gitme iradesiyle şekilleniyor.

Bunlardan biri geçtiğimiz hafta hayata geçirildi bile.

Yeni kurulan Çin-Kırgızistan-Özbekistan-Afganistan koridoru test edilmeye başlandı.

Bu aslında karma bir rota halinde sürecek. Zira fiziki ve ekonomik kimi problemlerle şimdilik karayolu ve demiryolu ağı birlikte kullanılacak. Örneğin Çin-Kırgızistan sınırı boyunca uzanan sıradağlar demiryolu için daha zaman olduğunu gösteriyor.

Yeni karma rota Çin'in kuzeybatısı yani Doğu Türkistan’dan başlıyor, sonra Afganistan'a girmeden doğrudan Kırgızistan ve Özbekistan'dan uzanıyor. Tarihi Kaşgar şehrinden Kırgızistan’ın Oş bölgesine karayolu ile geçiliyor. Bu arada Satuk Buğra Han'ın başkenti Kaşgar'dır. İlk Türk sözlüğünü yazan kişi Kaşgarlı Mahmud'tur. Yaklaşık 500 km mesafede olan bu mesafe de aslında projede demiryolu planlasa da şimdilik karayolu ile gerçekleşecek. Oş’tan sonra Orta Asya üzerinden Afganistan’a bir demiryolu hattıyla varacak.

Söz konusu güzergah Ağustos ayında ilgili devlet şirketlerinin ortak kararı ile belirlendi ve ilk 2 konteyner 13 Eylül'de Kaşgar kentinden ayrıldı. Deneme süresi 3 ay sürecek. Hedeflenen varış süresi 2 hafta.

Bu aynı zamanda Özbekistan'ı Pakistan limanlarına bağlayacak olan Trans-Afgan demiryolunun hayata geçirilmesi için de ön deneme olacak.

Halen Çin ve Afganistan arasındaki kargo taşımacılığında Karaçi limanı (Pakistan) önemli yer tutuyor. Afganistan bu hatta ki gecikmeleri önlemek tarifeleri düşüreceğini taahhüt etti. Tabi ne kadar uyulur tartışmalı!