Dayanışma konusunda başarılı olduğumuza inanıyorum. Kapitalist düzenin ve tüketim kültürünün alabildiğine köşeye sıkıştırıp yalnız bıraktığı ferdi bizim toplumumuzda destekleyen unsurlar var.

Bunların başında aile dayanışması geliyor. Büyük aile her ne kadar dağılmış, çekirdek aile hakim konuma gelmiş olsa da, çocuklarla-torunlarla ana-babaların manevî bağları kopuk değildir. Ardından akrabalık dayanışması geliyor. Onu hemşehrilik veya aşiret dayanışması izliyor. Her ne kadar mahalle dağılmış, onun koruyan-kollayan sıcacık ortamı kaybolmuş olsa da “komşuluk ilişkileri” büsbütün yok olmamıştır. Yoksulluğun kol gezdiği mahallerde, semtlerde “size kim yardımcı oluyor” sorusuna “komşularımız” cevabı veriliyor.

Bütün bu ilişkilerin temelinde Müslüman olmamız yatmaktadır. “Mümin müminin kardeşidir” anlayışı ne kadar solgun dursa da, dar vakitlerde kendini gösterir. “Hayra hizmet” konusunda halkımıza güvenebiliriz, yeter ki istismar edilmesin. Son yıllarda bir takım aklı evvellerin küçümsedikleri “hayır kurumları” da gözle görülür bir cesamete kavuşmuş olup, yurt içinde olduğu kadar felaket zamanlarında yurt dışındaki kardeşlerimizle dayanışma içine girmektedirler. Krizlerin, yoksulluğun kol gezdiği günlerde Türk toplumunu mesela Arjantin’den ayıran özelliği bunları sağlıyor.

Dayanışma ağır da olsa yönetimde, hükumette, devlet anlayışında yer tutmaya başladı. Orada oluşacak kurumlar ne kadar güçlenirse toplumun krizlere ve yoksulluğa karşı direnci o kadar artar.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü bu yolda epeyce mesafe aldı. Ancak ben bunu hiç de yeterli bulmuyorum. Mesela bu genel müdürlüğün “israfla mücadele” için bir birimi bulunsa, bu birim göstermelik değil gerçekten çalışan bir birim olsa mevcut dayanışma için üç dört misli kaynak bulunabilir.