Dünyayı ele geçirmek isteyen devletler üstü küresel güçler, günümüzde ülkeleri işgalle sömürmek mümkün olmadığından, devletler daha görünmez argümanlar devreye sokularak bu emellerini sürdürülmektedirler. Böylece zaman, güçlünün küresel hakimiyetine yani insanların yoksullaştırılarak esaretine doğru hızla yol almaktadır. Bu esareti DEMOKRASİ, ÖZGÜRLÜK VE İNSAN HAKLARI naralarıyla sürdürmeleri işin en acı ve anlaşılmaz tarafıdır. Bu esarete insanlık, maalesef borçlandırılarak ve dijital ağlarla sürüklenmektedir. Yoksulluk zaten esaret demektir. Bu yazımızın asıl konusu, kendini kapitalizmin özgürlük ağına düşenlerin, nasıl esarete sürüklendikleridir.
Borçlu olmak, bir ölcüde esaret altına girmektir. Para veren emir de verir. Kimin ne kadar borcu var, ülkeler ve insanlık kimin esaretine doğru girdiğini görelim. Önce insanlardan gizlenen gerçek borçlardan söz edelim. Ülkelerin borcudan söz edildiğinde eldeki veriler, net borç stoğu veya kamu borç stoğu olarak verilmektedir. Çok nadir gördüğümüz brüt borç stoğu da bir ülkenin toplam borçu değildir. Brüt borç; kamu+Merkez bankası+Özel sektör borç toplamıdır. Brüt dış borç da aslında yine devletlerin bütün borçlarını göstermez. Çünkü bunun içinde hane halkı, (bankalara, TOKİ, varlık yönetim şirketlerine ve vergi borçları) finans dışı şirketlere olan iç borçları yoktur. Bu toplam gerçek borçlar bizlerden gizlendiği için ülkelerin içine düştüğü borç batağını gösteren güncel veri bulmak çok zordur. Şimdi ülkemizin ve insanımızın içine düştüğü gerçek borç batağını görmeye çalışalım. Eldeki son bilgiye göre, Türkiye’nin 2018 yılı 30 Eylül’de yılın üçüncü çeyreğinde, Türkiye’nin brüt dış borç stoku 448,5 milyar dolar1 ve bu borcun milli gelire oranı %53,8 olarak hesaplanmıştı. Bu borca hane halkının ve diğer borçlar da eklenirse ne olur acaba? 2018’in ilk çeyreğinde, Hazine Bakanı Mehmet Şimşek katıldığı bir programda bu borcu, “Türkiye’nin bütün borcu, içeriye dışarıya, vatandaşın, bankaların, reel sektörün ve devletin, milli gerile oranı % 142” diyerek açıklamıştı. Yani toplam borcumuz milli gelirin neredeyse bir buçuk katı gibi bir değerde. Şimdi gelelim burdan günümüze. 2021'in ikinci çeyreğine dair açıklanan en güncel verilere göre Türkiye'nin brüt dış borç stoku 446,3 milyar $ olurken, GSYH'ye oranı ise %58,3’tür. Bu borçlarımız gecen 3 yılda düşmediğine göre, toplam borçumuz, brüt borç toplamının nerdeyse yine üç katıdır. Ayni şey diğer dünya devletlerinde de benzerdir. Her ne kadar ülkelerin toplam borçları gizlense de bazı istatistiklerde bunlar görülebilmektedir. Kapitalizmin gerçek başarısı (!) ortaya çıkmasın diye ülkelerin toplam borçları gizlenmektedir. Yaptığımız bir sürü araştırma sonucunda bulabildiğimiz bazı bilgileri görelim. Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) tarafından yayımlanan rakamlara bakıldığında, dünya ülkelerinin toplam borç miktarı, 2022’nin ilk çeyreğide, geçen yıl sonuna kıyasla 3,3 trilyon dolar artarak 305,3 trilyon dolara yükseldi. 2020 yılı itibariyle ABD'nin toplam borcu 90 trilyon doları aşmıştır. 2020 yılında ABD'nin brüt borcu ise yaklaşık 28 trilyon dolar olarak gerçekleşmiş, Çin'in toplam borcu 60 trilyon doların üzerine çıkmıştır. Çin'in brüt borcu ise yaklaşık 10,0 trilyon dolardır. 2020 yılı itibariyle Japonya'nın toplam borcu 30 trilyon doların üzerinde gerçekleşmiştir. Japonya'nın brüt ise yaklaşık 12,8 trilyon dolardır. Bu durumda en zenginlerden ABD ve Çin’in toplam borcu, brüt borcun 3 katı gibi.2 Zaten bu üç ülkenin toplam borcu toplam küresel borcun yarı kadardır. Bu verilerde, ülkelerin gerçek toplam borcu görülmektedir.
Dünya ülkelerinin toplam borç miktarı3
Böylece dünya ülkelerinin toplam gerçek borçları, son 20 yılda 6 kat artmıştır. 2021 yılında dünya ülkelerinde toplam borç dağılımı incelendiğinde, hane halkının 56.9 trilyon dolar, finansal olmayan şirketlerin 88.8 trilyon dolar, kamunun 88.1 trilyon dolar ve finansal şirketlerin 69.8 trilyon dolar borcunun olduğu görülüyor. Ayrıca, 2021 yılında gelişmiş ekonomilerin toplam borcu, yaklaşık 207.8 trilyon dolar olarak gerçekleşirken, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Brezilya ve Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerin toplam borçları 8,4 trilyon dolar artışla 95.7 trilyon dolara ulaştı.4
Yaklaşık 15 yıl önce küresel GSYİH yaklaşık 70 trilyon dolar, küresel borç 140 trilyon dolardı. Gelirin iki katı bir borç vardı. 2022 yılında küresel GSMH’nın 100 trilyon dolar olarak beklendiğinden, şimdi küresel borç toplamı 305 trilyon dolarla 3,5 katına çıktı. Son açıklanan Zürih merkezli Küresel McKinsey Enstitüsü’nün raporuna göre, 2000 yılında 156 trilyon dolar olan küresel servet 20 yılda, 2020 yılında 3'e katlanarak 514 trilyon dolar oldu. Son 20 yılda da borç 6 kat artmasına karşılık varlıklar 3 kat artmıştır. 2022 yılında, dünyanın toplam serveti 550 trilyon dolar, borçları ise 305 trilyon dolar, yani servetin yarısından fazlası aslında borç. İlerleyen zaman içinde borçların artış hızı daha da fazlalaşmıştır. Yani zaman ilerlemesiyle borçlarımız azalmayıp aksine devamlı artmaktadır.Eldeki bazı istatistiklere göre gelişmiş AB ülkelerinin borç miktarı milli gelirlerinin 3 katı, Japonyada 4 katı, ABD, ÇİN, Hindistan ve bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde 1.5’dır. Bu toplam borcu, dünyanın toplam nüfusuna bölersek kişi başına düşen borç miktarı 38,500 dolardır. Bakmayın siz ülkelerin cavcaklı açıklanan milli gelirlerine. Kapitalizmle dünya insanlarının vardığı gelir seviyesi bu. Daha kötüsü bu borçlar azalacak yerde her yıl daha da artmaktadır. Gidiş tam bir borç esaretine doğru.Bakın bu konularda bir başka Güney Koreli uzman akademisyen “Borç özgürlüğü yok eder” diyerek neler yazmış: “Yüksek düzeyde borçlanma özgür olmayı henüz başaramadığımızın bir kanıtı değil mi? Sermaye bizi tekrar borçlu kılan yeni bir Tanrı değil mi? Kapitalizm, günahtan arınmak yerine, günah yükleyen bir kültün ilk örneğidir.”5 Bütün bunlara komplo teorisi diyenler, bu borç batağına düşmüş devletlerin kimlere borçlu olduklarına bir baksınlar. Şu an ülkemiz bağımsız bir dış politika izlemeye çalışırken, önümüzü kesen en önemli şeyin dış borçlarımız oduğu bir gerçektir.Küresel baş oligark ailenin kurucusu Mayer Amschel Rothschild’in, “Bir ulusun parasını ben basayım ve kontrol edeyim, yasalarını kimin yazdığına aldırmam” sözü boşuna söylenmiş bir söz değildir. Sonuç şu: Daha önce ülkeler işgalle bağımsızlıklarını yitiyordu ve köleleştiriliyordu. Şimdi bu iş borçlandırılarak yapılıyor. Özgürlük ve bağımsızlık, öyle bir toprağın , bayrağın ve milli marşın olmakla kazanılmıyor.
1- https://www.bloomberght.com/haberler/haber/2185387-turkiye-ninbrut-disborc-stoku-4485-milyar-dolar-oldu
2-https://immib.org.tr/tr/kuresel-borcun-alacaklilari
3-https://www.dunya.com/kose-yazisi/kuresel-borclar-alarm-veriyor/612047
4- https://www.dunya.com/kose-yazisi/kuresel-borc-stoku-artiyor/651775
5-Han Byung-Chul, Psikopolitika-Neoliberalizm ve Yeni İktidar Teknikleri, Metis Yayınları, İstanbul, 2020, s. 17