Türkiye Ekonomi Modeli ve Kapitalizmin İflası
MAKALE
Paylaş
15.03.2023 15:16
5 yorum
784 okunma
İlhan Akkurt

Yaklaşık son bir yıl içinde ülkemizde uygulanan Ekonomide Türkiye Modeli denilen düşük faizli ekonomi modeli üzerine 4 adet makale yayınlayarak uygulamayı destekleyip, iyi sonuçlar verdiğini söylemiştim. Son yazımda şöyle yazmıştım:

“Ülkemizde mevcut iktidar adına “Ekonomide Türk Modeli” dedikleri bir modelle, 2021 yılı son aylarından beri enflasyonla mücadele etmektedir. Bu model  kapitalist ekonomide enflasyonla  mücadelede bilinen yöntem olan faiz arttırılmasının tersine, faiz indirimi yapılarak sürdürülmektedir. Kapitalist ekonomide faiz arttırılması, mevcut enflasyonun üzerinde olunca vatandaş elindeki parayla döviz almak ve tüketim yapmaktan ziyade, bu parayı bankalara yatırıp paraya para kazanmayı yani parasının değerini korumayı tercih ettiğinden pazarda talep düşmektedir. Talebin düşmesi sonucu, pazarda alış-veriş azalmasıyla üretim azalmakta ve ekonomik olarak bir küçülme yaşandığından enflasyon da düşmektedir. Ayni şekilde dövize de talep azaldığından, döviz artışı da durmaktadır. Tabi üretimin düşmesi ve ekonomide küçülme demek iş yerlerinin kapanması, çalışanların işini kaybetmesi ve iflas eden firmaların ucuza satılması demektir. Yani “Yapılan sevap ürküttüğü kurbağaya değmez” misali ülke tam bir yıkım yaşamakta ve ekonomist geçinenler bu başarı (!) ile övünmektedirler.”

Bir yıldan bu yana hükümetin uyguladığı düşük faizle enflasyon düşürme politikası karşısında ekonomi profesörlerimiz TV’lerde adeta zil takıp oynamışlardı. Bu uygulama hakkında yapmadıkları eleştiri kalmamıştı. Sonuçta görüldü ki; ülkemizde bu modelin bir yılı geçkin uygulamasıyla işsizlik %12’den %9,7’ye azaldı, döviz artışı durdu, yıllık enflasyon %80’lerden %55’e düşerken, ekonomi geçen yıl %5,6 büyüdü ve bankaların iflası yerine kârları katladı. Bu olumlu sonuçlar karşısında hepsi dut yutmuş bülbüle döndü. Gelelim ABD’ye. ABD’de 2022 yılı başında enflasyon oranı %7.5 değerine yükseldiğinde, kapitalizmde öğrenilmiş tek çözüm yolu olan faiz arttırma olduğundan, Fed Mart 2022'den bu yana 8 kez faiz arttırdı. 2022 başında % 0,25 olan faizi % 4,75'e çıkaran Fed, bu oranı % 5'in üzerine çıkarmayı planlıyor. Yüksek faizin ekonomi üzerinde tam bir yıkım olduğu kesin ve bu uygulamanın üzerinden 1 yıl geçmesine rağmen işsizlik artmaya devam ediyor ve Ekonomi 2021’de %5,9 büyürken 2022’de %2,1’e düşmesine rağmen, enflasyon %7.5’ten sadece %6,4’e düşebildi.

Ekonomide sorun hala devam ederken, peş peşe 3 ABD'li banka battı. ABD'de geçen hafta SilvergateSilicon Valley (SVB) gibi 2 bankanın iflas ederken, bu haftada iflas kervanına New York merkezli Signature Bank katıldı. İflaslar sürerken Wall Street alarm haline geçerken, birçok Amerikalı paralarını çekmek için bankalar önünde kuyruk oldu. 2008 küresel krizden bu yana,   en büyük banka iflası olarak dikkat çekti.  Silikon Vadisi Bankasının (SVB) ardından New York merkezli Signature Bank'a da kayyum atanmıştır. Sonuçta 11 milyar dolarlık varlığı olan Silvergate, 200 milyar dolarlık Silicon Valley Bank (SVB) ve 110 milyar dolar bilançosu bulunan Signature Bank iflas ederek, düzenleyici kurumlar tarafından kapatıldı.

ABD Merkez Bankası, enflasyonu düşürmek için faiz oranını 17 Mart 2022 ve 1 Şubat 2023 tarihleri arasında % 0,25 ila 0,5 aralığından % 4,75 düzeyine yükseltti. Fed faizleri artırınca devlet borçlanma senetlerinin yani bono ve tahvillerin de faizleri de yükseldi. Hal böyle olunca eski bonoların faizleri düşük kaldı. Ancak daha yüksek faizle yeni bonolar çıktıkça, daha düşük faize sahip eski bonoların piyasada değeri düşer. Bankalar ise hem kanuni zorunluluklar hem de risksiz kabul edildikleri için bol bol devlet tahvili ya da bonosu satın alır. Fed hızlı biçimde faiz yükseltirken ABD bankalarında tutulan tahvillerin değeri de hızla eridi. Bankalar değeri düşen bu bonoları satmadıkları sürece zararı gerçeğe çevirmiş yani "realize" etmiş olmazlar. 2008 finansal krizi döneminde realize edilmemiş bono-tahvil zararı 75 milyar dolar civarındayken, son dönemde henüz gerçekleşmemiş bu kayıplar 600-700 milyar dolarlar seviyesine tırmandı.X

ABD sonunda faiz korumalı mevduat

Ülkemizde düşük faiz uygulamasında, döviz kurunun yükselmesini durdurmak amacıyla, kur korumalı mevduat uygulamasına geçilmişti. Bu konuda ülkemizin o çok önemli ekonomi uzmanları demedik laf etmemişlerdi. Gelelim ABD’ deki son uygulamaya. Kurtarma operasyonu ve başka banka iflaslarını engellemek için önce bir fon oluşturuldu. Buna göre ABD bankaları müşterilerinden yoğun mevduat çekme talebi gelirse, ellerinde tuttukları bonoları teminat olarak gösterip karşılığında çok yüksek olmayan bir faizle borç alabilecek. En önemlisi bankalar değeri düşmüş bonoları teminat olarak gösterse bile, fon bu tahvilleri ilk çıktığı değerinden işleme koyacak. Yani ABD birden ortaya çıkan bankacılık krizini çözmek için adeta zarar etmeyen 'FAİZ KORUMALI BONO' uygulaması başlatmış oldu.x  Ne demişler “GÜLME KOMŞUNA GELİR BAŞINA”. Ekonomi uzmanlarımıza duyulur. Öğrenilmiş çaresizlik buna denir.

X- https://www.aa.com.tr/tr/analiz/3-soruda-abddeki-banka-iflaslari-ne-anlama-geliyor/2845098

 

 

 

Yorum Ekle
Adınız :
Başlık :
Yorumunuz :

Dikkat! Suç teşkiledecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.
Toplam 5 yorum yapıldı
yoruma yorum
ilhan bey ,yorumunuza cevap verdim sizin gazetede arkadaşlarınız yayınlamadı .Veya onlara gitmedi. Teşekkür ederim.
Yorum Ekleyen: celal yıldız     17.03.2023 17:18:37
faiz
İlhan bey , sizin bu ihtisas konunuz olmayan ve ona rağmen köşenizde yazdığınız fikirlerinize göre faiz düştü mü ? Siz tüketici olarak hiç bankaya gittiniz ve kredi talebinde bulundunuz mu ? Yanlı bir iş adamı iseniz o başka, zaten o zaman devlet bankasına gidersiniz, farkı halk öder. Kapitalist dediğiniz ülkelerde faiz kaç bilir misiniz? Bu tip yazıları neden şimdi gündeme getiriyorsunuz, yıllarca yazdınız, ilk defa mı bu model aklınıza geldi?. Biri nas nas dedi, hop ,birileri siz ve sizin gibiler dahil, arkadan destek yazı ve fikirleri sunuyorsunuz. Nerede kaldı deprem? Nerede donarak ölen 50.000 veya daha fazla kişi ?,Nerede kaldı kızılay? Nerede kaldı New Yorkta ki gökdelen ,Nerede kaldı boksör Alinin çiftliği, Nerede kaldı 4 uçakla maça gitmeler? Nerede kaldı vakıflara oğul kızan çökmeler? Nerede kaldı et fiyatı? Enflasyon ?Nerede kaldı çadır? Sizin ve sizin gibi orda oturmuş köşe yazanların başka işi yok mudur ?Gerçekten nerede kaldı sizlerde etik? Çok yazık.
Yorum Ekleyen: celal yıldız     17.03.2023 11:41:40
Öğrenilmiş Çaresizlik
Yanımızın konusu ülkemizi ABD gibi ülkelerle kıyas etmek değildir. Konumuz enflasyonun düşürülmesinde kapitalizmin bize çözüm olarak öğrettiği YÜKSEK FAİZ yöntemiyle bunun tam zıttı olan DÜŞÜK FAİZ yönteminin sonuçlarıdır. Ayrıca kapitalizmde enflasyonun önlenmesinde tek bilimsel yöntem olarak öğretilmiş bu yöntemi savunan bilim adamlarının düştüğü zor durumu gözler önüne sermektir.
Yorum Ekleyen: İlhan Akkurt     16.03.2023 09:48:23
Kazanan kim
Her ne oluyorsa tepedekilere yarıyor.. Amerikanın parasını basanlar kazanıyor.. Öyle veya böyle cevabı yok bu yazının.. Ülkemizde ise döviz kalmayınca en son ne olacak onu merak ediyorum!
Yorum Ekleyen: Metin     15.03.2023 15:39:31
ekonomik olarak saçmalamak
İlhan Bey, sen bu işlere girme senin konun değil. Nerede faizler düşmüş ?Gitsene bir bankaya sorsana faiz kaç % kaçtır? Ve enflasyon kaçtır ?Vatandaşın paarsı böyle hortumlanır. Öyle reis emri ile olmaz bu işler. Bırak ABD yi falan gitte 1 kg et satın al. Türk tipi falan gibi palavraları artık kimseye yutturamassınız. Hırsızlık artık ortaya çıktı, görmeyen kalmadı. ABD yi falan örnek verme, onların kişi başı gelirleri 40.000 dolar senin ki 8000 dolar kredi versinler diye yalvarıp duruyorsun. Katil araptan bile 5 milyar dolar borç aldınız, rus gazının parasını ödeyemiyorsun tutarı 20 milyar dolar. Bunlarda ki bilgi seviyesi 1970 lerin imam hatipleri seviyesinde, hala bu cahillere ve kravatlı talibanlara inanıyorsan IQ na çok yazık.
Yorum Ekleyen: celal yıldız     15.03.2023 15:36:03

sanalbasin.com üyesidir

ANA HABER GAZETE
www.anahaberyorum.com
İşin Doğrusu Burada...
İLETİŞİM BİLGİLERİMİZ
BAĞLANTILAR
KISAYOLLAR
anahaberyorum@hotmail.com
0312 230 56 17
0312 230 56 18
Strazburg Caddesi No:44/10 Sıhhiye/Çankaya/ANKARA
Anadolu Eğitim Kültür ve Bilim Vakfı
Anadolu Ay Yayınları
Ayizi Dergisi
Aliya İzzetbegoviç'i
Tanıma ve Tanıtma Etkinlikleri
Ana Sayfa
Yazarlarımız
İletişim
Künye
Web TV
Fotoğraf Galerisi
© 2022    www.anahaberyorum.com          Tasarım ve Programlama: Dr.Murat Kaya