Böyle bir başlığı içeriklendirirken farklı bileşenlerin kavşak noktasında bir hedefi gözetmekteyim. Ya da aslında dayanışma ve toplumsal vicdanın giderek zafiyet geçirmesinin gelecekte toplumda bırakacağı hasarlara dikkat çekmeye çalışmaktayım.

Önce çok güncel bir mesele olarak bugünlerde tedavülde olan “eğitim müfredatı”na değinelim. Son 40-50 yılda eğitimin uzunluğu ya da müfredat üzerine odaklanmanın diğer boyutlar üzerine galip geldiğini görmekteyiz. Bu durum eğitimin uzun vadeli toplumsal çıktıları üzerine tekrar eğilmemizin zaruretini ortaya koymaktadır. Çünkü bireyselleşmenin bencilleşmeye doğru evrildiği, dayanışmanın azaldığı, başarının sadece not ve meslek edinmeye endekslendiği, toplumsal vicdanın bir rant kültürü altında ezildiği durumda eğitimin toplumsal çıktılarında bir problemin olduğu görülmelidir.

Basit bir örnekle toplu taşıma araçlarında büyüklere yer verme davranışlarının azaldığı ve tersi örneklerin sıklaştığı bir durumda eğitimin işlevi nedir sorusunun ciddi olarak sorulması elzemdir. Toplumda büyüklere saygı gibi basit bir kuralın yerine getirilmediği durumda, o kadar kitap okumanın anlamı nedir? Daha doğrusu kitap niçin okunur? Burada toplumsal vicdan nasıl işlemektedir?

Kimileri bu tür zafiyetlerin müfredata “adap” dersi koymakla giderileceğini düşünmektedir. Kesinlikle katılmadığım bu görüş insanların bu kuralları öğrenmedikleri için yapmadıklarını varsaymaktadır. Halbuki bu farklı derslerin kesişme noktasında öğretilen bir şeydir. Bu taktirde bilginin davranışa dönüşememesinin temel sebebini, eğitimin etkinlik düzeyi ile toplumsal hassasiyet ve vicdanda aramak gerekiyor. Çünkü toplumda işleyen enteresan bir bananecilik hakim. Halbuki bir müddet sonra bu bananecilik herkesi bir şekilde negatif olarak etkileyecektir.