Yaşadığımız iki dünya savaşı, emperyal güçlerin dünyayı paylaşma kavgasının ölümcül hamleleriydi. Dünyada değişen koşullar, güç dengelerini de değiştirir. Bu da kurulu düzene karşı değişim taleplerini yükseltir. Bu talepler barışçıl yollardan karşılık bulamadığında, yeni düzen savaşla kurulur.

Günümüz dünyası, ağırlık merkezlerinin kaydığı, güç dengelerinin değişmekte olduğu ve emperyal düzenin yeni paylaşımlar dayattığı bir noktaya geldi.

İkinci dünya savaşı sonrası kurulan iki kutuplu düzenin, SSCB’nin dağılmasıyla, Amerika etrafında tek kutuplu bir düzene evrilmişti. O günden bugüne yaşanan ekonomik gelişmeler, askeri güç değişimleri, yeni siyasi koşullar, dünyada yeni aktörlerin sahneye çıkmasına yol açtı. Bugün Amerika’nın dışında, Avrupa Birliği, Rusya, Çin, Hindistan ve bu ülkelerin farklı ülkelerle oluşturdukları ittifaklar, dünyada yeni bloklar ve yeni güç odakları doğurmuş durumda.

Dünyada savaşların en önemli sebeplerinden biri, kaynaklara sahip olma hırsıdır. Bu kaynaklar kimi zaman su ve madenler olabileceği gibi, daha çok da enerji kaynakları yani petrol ve doğal gazdır.

Dünyadaki petrol ve doğal gaz rezervlerinin yarıya yakını Orta Doğuda bulunuyor. Ancak sorun şu ki, uzmanlara göre, bu rezervlerin 30 yıldan az bir ömrü kalmış durumda. Yani en geç 20 yıl içinde dünyada enerjinin yönü değişmek zorunda.

Orta Doğuda durum böyleyken, Doğu Akdeniz’de özellikle son 10 yılda zengin petrol ve doğal gaz yataklarının keşfi, dikkatleri bölgeye çevirdi.

Kuzey Afrika ve Ön Asya’yı da kapsayacak yeni emperyal paylaşımın kapışma alanı Doğu Akdeniz olacak. Bu durum Türkiye’yi hedef haline getiriyor.

DOĞU AKDENİZ’DEKİ ENERJİ REZERVLERİ

ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi (USGS-US Geological Survey) tarafından 2010 yılında yayınlanan raporda;

Kıbrıs, Lübnan, Suriye ve İsrail arasında kalan bölge olan Levant Havzasında 3,45 trilyon metreküp (122 trilyon kübik feetlik) doğalgaz ve 1,7 milyar varil petrol bulunduğu,

Nil Delta Havzasında ise yaklaşık 1,8 milyar varil petrol, 6,3 trilyon metreküp (223 trilyon kübik feet) doğalgaz ve 6 milyar varil sıvı doğalgaz rezervi olduğu,

Kıbrıs Adasının çevresinde ise 8 milyar varil olduğu söylenen petrol rezervinin yaklaşık değerinin 400 milyar dolar civarında olduğu,

Herodot olarak adlandırılan Girit’in güney ve güneydoğusundaki alanda biri 1,5, diğeri 2 trilyon metreküp olmak üzere toplam 3,5 trilyon metreküplük doğalgaz bulunduğunun tahmin edildiği açıklandı.

Bu araştırmalara göre,  Doğu Akdeniz’de yaklaşık olarak toplam değeri 1,5 trilyon dolar olan 30 milyar varil petrole eşdeğer hidrokarbon yatakları bulunduğu tahmin ediliyor. Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon rezervinin, 2010 yılı tüketim miktarlarına göre,  Türkiye’nin 572 yıllık, Avrupa’nın ise 30 yıllık doğal gaz ihtiyacını karşılayabilecek seviyede olduğu görülüyor.

Öte yandan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) tespitlerine göre, geleceğin enerji maddesi olarak kabul edilen gaz hidrat yatakları, Doğu Akdeniz’de de bulunuyor. Antalya Körfezi ve civarı dahil olmak üzere Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki yaklaşık 80.000 kilometrekarelik deniz yetki alanlarında zengin gaz hidrat yataklarının bulunduğu bildiriliyor. 3.000 kilometrekarelik bir gaz hidrat yatağının, AB’nin 30 yıllık enerji ihtiyacını karşılayabildiği düşünüldüğünde, Türkiye’nin sahip olduğu yatakların ne denli kıymetli olduğu anlaşılıyor.

DEVLETLERİN DOĞU AKDENİZ’DEKİ ASKERİ VARLIĞI

7 Ekimde Filistin-İsrail çatışmasının başlamasının hemen ardından, Amerika Doğu Akdeniz’e olağanüstü seviyede askeri güç yığınağı yaptı. En büyük iki uçak gemisini ve beraberinde görev gücünü İsrail açıklarına konuşlandırdı ayrıca Ortadoğu’daki üslerini hızla takviye etti.

Yine ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya, Güney Kıbrıs'taki üslere askeri yığınak yapıyor. Ayrıca bir ABD uçak gemisi de yanında destek filosu ve nükleer denizaltı ile beraber Güney Kıbrıs önlerine demirlemiş durumda.

11 Eylülü Afganistan’a girmek için bahane eden Amerika, aynı şekilde 7 Ekimi de Ön Asya ve Doğu Akdeniz’e olağanüstü yığınak yapmak için fırsat bildi.

Doğu Akdeniz’de, farklı ülkelere ait 200’ü aşkın savaş gemisi bulunuyor. Ortadoğu ve Akdeniz, tarihinin en yüksek savaş ve imha kapasitesine ulaşmış durumda. Doğu Akdeniz’de;

ABD'nin; 3 Uçak gemisine ek olarak, destroyer adı verilen 4 savaş gemisi ve 2 denizaltısı bulunuyor. Destroyer savaş gemileri 400 Tomahawks füzesi taşıyor. USS Porter ile Kıbrıs'ın Larnaka açıklarındaki USS Donald Cook fırkateyni de mevcut.

İngiltere'nin, Kıbrıs adasında bir askeri üssü mevcut. Burada saldırı ve keşif özelliği olan Tornado GR4s uçakları ile 6 Typhoon savaş jeti var. Ayrıca konumları gizli tutulan saldırı ve akıllı denizaltıları ile HMS Duncan savaş gemisi de Akdeniz’de. 

Fransa'nın; Akdeniz’de Rafael savaş uçakları ve 8 adet nükleer denizaltısı mevcut.

Rusya’nın; Suriye'nin Lazkiye kentindeki Himeymim üssünde askeri bulunuyor. Doğu Akdeniz’de uzun menzile sahip denizaltı-savar ile birlikte Admiral Grigorovich ile Admiral Essen fırkateynleri var. Suriye’nin Tartus limanında ise savaş gemileri mevcut.

Devletlerin Doğu Akdeniz’deki Askeri Varlığı

Bütün bu askeri yığınağın, ufak çaplı bir Filistin direnişi nedeniyle ve ona karşı olamayacak kadar büyük olduğunu anlamak için askeri stratejist olmak gerekmiyor.

Zengin enerji kaynakları Doğu Akdeniz’in önemini artırırken, dünya devletlerinin iştahını kabarttığı da muhakkak. Anlaşmazlık yaşayan kıyı devletlerinin dışında, Doğu Akdeniz’e kıyısı olmayan Batılı devletler de bölgenin zenginliklerine göz dikmiş durumda.

Gerek Doğu Akdeniz’de keşfedilen zengin enerji kaynaklarının paylaşımı meselesi, gerekse bölgeye yapılan olağanüstü askeri yığınak, Türkiye için ciddi sorunlara kaynaklık ediyor. Bunların en önemlileri egemenlik, güvenlik ve ticari menfaatlere tehdittir.

(Devam edecek)