O yılarda, bizim köyün muhtarı Kara Mehmet idi. Kara Mehmet, uyanık, cin fikirli ama her şeyi şaka yollu izah eden, problemlere pratik  çözümler bulan bir adamdı. Okuması yazması yoktu. O okuması yazması olmayan adam, köyde 17 yıl muhtarlık yaptı. 

Bizim çocukluğumuzda  yetişkin insanların  çoğunun okuması  yazması  olmazdı. Okuması yazması olan yetişkinlerin çoğu da  3’ten terkti. Koyunları ve keçileri  güdecek  adama ihtiyaç var diye ve adını yazıp çözecek kadar okuyabilsin yeter  diye, ilk okulun 3.sınıfına  kadar okuyabilmiş okur yazar sayılanlar(!)…Onun  için bir kişinin  muhtar olmasında  okur yazar olma şartı yoktu. Hatta bizim yan köyün muhtarı Süllü Dayı da okur yazar değildi. 

Kara Mehmet,  okur yazar değildi ama, iş yapabilen bir adamdı. Zaten devletin de aradığı bu idi.Kara Mehmet  saygı gören ve biraz da saygı gördüğü zaman kofalanan bir adamdı. Kızı Elif Ablayı köyün gençlerinden   Muhsin Abiye verdi. Muhsin Abi, civan gibi bir gençti. Sigara içerdi .Kara Mehmet ise her şeyi içerdi… 

Köyün üst tarafında Kaş’a giden yolun  bizim köyün  içine giden yol ile kesiştiğinde bir üç yol kavşağı oluşuyordu. Oraya köylüler  Makas derdi. Makas’ta; bakkal , kahvehaneler ve bir şeyler satılan yerler vardı. Herkes akşam üzeri Makas’a gider, biraz eş- dost görür,  çay- kahve içip akşam olduğunda  eve dönerdi. Muhsin Abi, Makas’tan  köyün içindeki  evlerine  giderken, Kara Mehmet de Makas’ a çıkıyormuş. İleriden Muhsin Abi, Kara Mehmet’i  görmüş  ağzındaki sigarayı  müstakbel  kayınpedere  saygısızlık  olmasın diye hemen atmış. Kara Mehmet, Muhsin abinin sigara  attığını görmemiş gibi  yapmış. Selamlaşıp  yollarına devam etmişler.   

Kara Mehmet  bizim eve geldiğinde  babama: “benim damat çok saygılı. Yanımda sigara içmemek için hemen sigarasını attı. Ben gördüm ama  görmezimden geldim. O da görmedi sandı. Damat çok eyi çocuk  canım..” dedi.  Kofalandı.. O devirde büyüklerin yanında  bacak bacak üstüne atılmaz ve onların yanında sigara  içilmezdi. 

Kara Mehmet’in muhtarlığın kaçıncı yılı idi bilmem, Fethiye’de deprem oldu. Yıl 1957 idi. Ben daha ilkokula girmemiştim. Kardeşim Abdurrahman o yıl doğmuştu.. 

Biz deprem nedir bilmiyoruz. Anam ile babam deprem olmuş dediler. Gene olur dediler. Deprem nedir? Yerin sarsılması, üzerindeki evlerin  de yıkılması  imiş. Hata yıkıntı altında kalan bazı insanların  ölmesi veya yaralanması  imiş. 

Fethiye Depremi, yani asıl yıkıcı deprem  olmadan  önce, gündüz hafif bir sarsıntı olmuş. Kaymakam “bunu devamı gelir “diye şehirde ilan yaptırmış:  “bu gece kimse evlerine girmesin .Dışarılarda vakit geçirin ”demiş. Halk bu çağrıya  büyük oranda uymuş. Uymayan 65 kişi gece daha büyük sarsıntıda yıkım altında  kalmış. Şehrin de  yüzde 75’i harap olmuş, bütün  evler yıkılmış. Kaymakam  bey ikaz etmese ölü sayısı belki binleri  bulacakmış. Kaymakamı herkes tebrik etmiş.  O kaymakam  basiretli bir yönetici imiş. Daha sonra devlet, O’nu bir ile vali yapmış. 

1957 depreminin merkezi  Fethiye idi. Köylerde pek bir şey olmadı. Ama devamı gelir diye herkes heyecanlı  ve endişeli idi.

Babam, hemen şimdi koca bir ağaç  olan dut fidanının önüne bir “alacık” kurdu. Biz yörükler, çadırın küçüğüne “ alacık” deriz. Alacık büyük yörük çadırı gibi değildir. Evde yazgı olarak ne bulunursa  kenarlara dikilmiş  kazıklara  bunların  dolanması ile yapılır. Kilim, çul, ne varsa kazıklara sarılır.Küçük bir evcik olur. İçinde gene de 4-5 kişi yatar. Tabi  çocuklara yeni bir olay, yeni bir heyecan, yeni bir yatacak yer diye biz alacıkı çok severdik. 

Günlerce alacıkta yatıp- kalktık. Babamla anam buradan tarlaya  gelip gittiler. Sonradan depremin  etkisinin bittiğine dair  kanaat getirince  alacıktan çıkıp normal  evimize girdik.  

Muhtarımız Kara Mehmet de bütün köylülerin yanına gittiği gibi babama da uğradı. Geçmiş olsun dedi. Bir zarar var mı diye sordu.  

O zaman biz  çocuklar  kendi aramızda konuşurken ;”. bu deprem de ne imiş ?Niye deprem  olurmuş” diye konuştuğumuzda bir çocuk: Bir sarı öküz  varmış. O  başını sallarsa yer sarsılırmış. Deprem buna denirmiş” dedi. Fethiye  depreminin etkisi geçince ; “ sarı öküz  her halde buradan  getti” dedi. Sonra biz radyodan başka yerlerde deprem olduğunu duyunca herhalde  sarı öküz  oralara  gitti” dedik. 

Yıllar geçip, ilkokula  girdiğimizde, orta okulu bitirdiğinizde  liseyi bitirdiğimizde; radyodan  çok televizyonları  dinlediğimizde ilmi eserleri  okuduğumuzda, konunun uzmanlarını dinlediğimizde işin öyle olmadığını  anladık. Meğerse, yerin altında fay kırıkları varmış. Fay kırıklarında  büyük bir enerji birikmesi  olurmuş. Fay hattının  içinde biriken  enerji ileride  fayın taşıyamayacağı hale gelirmiş. Yani enerji birikmesi arttıkça artarmış. Böylelikle yükü kaldıramayan fay patlar, yer yarılır, yerin altındaki  enerji dışarı çıkar, deprem dediğimiz şey  olurmuş. Bunu öğrendik.  

Depremin böyle olduğunu  öğrendik  ama, zararının  en aza indirilmesini bakalım ne zaman öğreneceğiz.  

(Devam edeceğim)